چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش احساس تنهایی در گرایش به استفاده از شبکههای اجتماعی در میان دانشآموزان دوره دوم متوسطه شهر تهران، طراحی و اجرا شده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی است و روش آن پیمایشی و ابزار اندازهگیری، پرسشنامه است. در این پژوهش از مقیاس تجدیدنظر شدۀ احساس تنهایی راسل (UCLA) استفاده شده که راسل، پپلاو و کوترونا (1980) آن را تدوین کردهاند و شکرکن و میردریکوند (1387) به فارسی برگردانده اند. برای سنجش گرایش به شبکههای اجتماعی، از پرسشنامه محققساخته استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل همۀ دانشآموزان دوره دوم متوسطه شهر تهران و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 384 نفر بوده است. شیوه نمونهگیری در پژوهش، خوشهای چندمرحلهای است. از 384 پرسشنامه توزیع شده، 346 پرسشنامه بهصورت کامل تکمیل و به پژوهشگر برگشت داده شدند. یافتههای حاصل از تجزیه و تحلیل دادهها نشان دادند که میان تنهایی عاطفی با گرایش به استفاده از شبکههای اجتماعی، رابطۀ آماری مثبت و معنادار (*0/358) و میان تنهایی اجتماعی با گرایش به استفاده از شبکههای اجتماعی (**0/311) رابطه معنادار و مثبت وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیونی نشان داد که تنهایی عاطفی 36/5 درصد و تنهایی اجتماعی 11/7 درصد از تغییرات گرایش به شبکههای اجتماعی را پیشبینی میکنند. متغیر تنهایی (در دو بعد عاطفی و اجتماعی) در مجموع قادر به پیشبینی حدود 48/2 درصد از گرایش به استفاده از شبکههای اجتماعی است و نتایج تحلیل واریانس نشان داد که تنهایی عاطفی و تنهایی اجتماعی اثری معنادار بر گرایش دانش آموزان مورد مطالعه به استفاده از شبکههای اجتماعی دارند.
The purpose of this study was to examine the role of loneliness in the tendency to use social media among senior high school students in Tehran. The research method was survey. The statistical population of the study was comprised of all secondary school students in Tehran and the sample size was 384 according to Cochran’s formula. The sample was drawn based on multi-stage cluster sampling method. The research instruments included UCLA Loneliness Scale (Russell, Peplau & Cutrona, 1980) and a researcher-made questionnaire to measure social network orientation. It is worth mentioning that UCLA Loneliness Scale was translated into Persian by Shekarshekan and Mirdereikvand in 2008. A total of 384 questionnaires were distributed and 346 responses were obtained. The results revealed that there was a positive, significant relationship between emotional loneliness and tendency to use social networks (0.358*). Moreover, there was a positive, significant relationship between social loneliness and the tendency to use social networks (0.311**). The results of regression analysis indicated that emotional and social loneliness accounted for 36.5 and 11.7 percent of changes in social network tendency, respectively. The loneliness variable (in both emotional and social dimensions) could approximately predict 48.2% of the variance in tendency to the use social networks. Results of analysis of variance showed that emotional and social loneliness had a significant effect on the tendency to use social networks.
خلاصه ماشینی:
از اين رو هدف اصلي پژوهش ، بررسي نقش احســاس تنهايي درگرايش به استفاده از شبکه هاي اجتماعي دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر تهران است .
تعيين نقش پيش بيني کنندگي تنهايي عاطفي در گرايش به اســتفاده از شــبکه هاي اجتماعي دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر تهران ؛ ▪ بهار ١٤٠١ ▪ سال نوزدهم ▪ شمارة پياپي ٥٤ ▪ شمارة ١ 95 .
فرض پژوهشگران در اين پژوهش بر اين است که ميان برخي ويژگيهاي روانشناختي مانند احساس تنهايي و گرايش نوجوانان به استفاده از شبکه هاي اجتماعي مجازي رابطه وجود دارد و نوجوانان بر اثر احســاس تنهايي و کمبود روابط عاطفي و صميمانه در دنيــاي واقعي ، براي پر کردن خلأ عاطفي خود به سمت استفاده از فضاي مجازي گرايش بيشتري پيدا مي کنند.
يافته هاي پژوهش کلانتري و حســيني زاده آراني (١٣٩٤)، حاکي از آن بوده که ارتباط ميان ميزان مشــارکت در شــبکه هاي نهادي اجتماعي با ميزان ▪ شمارة ١ ▪ شمارة پياپي ٥٤ ▪ سال نوزدهم ▪ بهار ١٤٠١ 100 حمايت اجتماعي دريافتي با سطح تجربه احساس تنهايي ، رابطه معنادار و معکوس بوده است .
Sanders, Field, Diego & Kaplan 3.
يافته هــاي پژوهش در حوزة توانايي پيش بيني کنندگي تنهايي عاطفي و اجتماعي در گرايش به استفاده از شبکه هاي اجتماعي دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر تهران با نتايج پژوهشهاي درتــاج و همکاران (١٣٩٧)، نعامي و نوري ثمرين (١٣٩٥)، محمدي دهکردي (١٣٩٥)، کلانتري و ▪ بهار ١٤٠١ ▪ سال نوزدهم ▪ شمارة پياپي ٥٤ ▪ شمارة ١ 105 حســيني زاده آراني (١٣٩٤)، کارگر (١٣٩٢)، رستمي (١٣٩٢)، اوزبن ١ (٢٠١٣)، آياس و همکاران (٢٠٠٨)، ساندرز و همکاران (٢٠٠٠) و کيم و همکاران (٢٠٠٩) همسوست .