چکیده:
فرایندها و کنشهای خانواده مانند کیفیت ارتباط والد- فرزند، تأثیر زیادی بر روی احساساسات و مهارت¬های اجتماعی در کودکان دارد. خانواده مهمترین نهاد اجتماعی در جوامع انسانی بوده و از نظر تکوین شخصیت و پرورش آن در فرزندان و سازگاري فرد با جامعه آثار وسیعی دارد. در همین راستا این پژوهش با هدف تبیین نقش پیش بینی کننده صفات شخصیتی والدین بر مهارت های اجتماعی کودکان انجام شده است. بدین منظور دانش آموزان دوره دوم ابتدایی یک دبستان که شامل 165 دختر 10 تا 12 ساله¬ی دانش آموز پایه های چهارم تا ششم ابتدایی بودند به همراه والدینشان به روش نمونه¬گیری تصادفی خوشه ای انتخاب گردیدند و پرسشنامه شخصیت نئو فرم کوتاه(NEO-FFI) توسط والدین آنها تکمیل گردید. سپس معلمان هر پایه نیز پرسشنامه مهارت های اجتماعی گرشام و الیوت فرم معلم (SSRS)را برای تک تک دانش آموزان پر کردند. این ابزار ها از روایی و پایای قابل قبولی برخوردارند. آن گاه داده ها توسط ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تمام ابعاد شخصیت والدین با مهارتهای اجتماعی کودکان رابطه دارد . ویژگی های شخصیتی والدین به صورت مستقیم از طریق انتقال ژنی و الگوگیری از رفتار والدین و به صورت غیر مستقیم از طریق ارتباط متقابل والدین و کودک با مشکلات رفتاری کودکان مرتبط است. این همبستگی در مورد صفت روان نژندی والد با خرده مهارت های اجتماعی در جهت منفی می باشد و در مورد صفات برونگرایی، انعطاف پذیری، توافق، و با وجدان بودن والد با خرده مهارت¬های اجتماعی به صورت مستقیم می باشد . بنابراین هر چه قدر نمره والد در صفات شخصیتی (برونگرایی، انعطاف پذیری، توافق، و با وجدان بودن ) بالا باشد، مهارت های اجتماعی کودک در مدرسه در زمینه های مشارکت، همکاری، قاطعیت، خویشتنداری بیشتر است. همچنین نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که تنها حدود 57% تغییرات مهارتهای اجتماعی کودکان بر اساس صفات شخصیتی والدین به عنوان پیش بینی کننده تبیین می شود.