چکیده:
هدف از انجام این پژوهش بررسی پیچیدگی محصولات رقابتپذیر کشور در صنعت پتروشیمی و قابلیتهای فناورانه پیش روی کشور به منظور افزایش سطح این قابلیتها با استفاده از رویکرد پیچیدگی اقتصادی است. برای این منظور از دادههای صادرات 128 کشور در سال 2016 بر اساس کدهای ششرقمی سامانه هماهنگ شده[1] (HS06)استفاده شد. با تمرکز بر صنعت پتروشیمی، نتایج حاکی از آن است که با تقسیمبندی محصولات پتروشیمی به چهار چارک بر اساس سطح پیچیدگی، از بین 35 محصول رقابتپذیر صادراتی کشور، هیچ یک در چارک چهارم (بیشترین پیچیدگی) قرار نمیگیرند. همچنین با توجه به معیارهای پیچیدگی محصول، فاصله و منفعت فرصت، 44 محصول جدید که در مرز همجوار قابلیتهای فناورانه موجود کشور قرار دارند شناسایی شدند. این محصولات، محصولاتی هستند که کشور را به قابلیتهای فناورانه و سطح پیچیدگی بالاتر سوق میدهند و در عین حال از قابلیتهای کنونی کشور چندان دور نیستند. در نهایت به منظور تعیین اولویت بندی محصولات منتخب، با توجه به سه معیار: تعداد رقبای اصلی صادرکننده، حجم تجارت جهانی و تعداد کشورهای واردکننده محصول، بازارهای بینالمللی این محصولات بررسی شد. بر اساس نتایج این مرحله نیز، از بین محصولات منتخب، 7 محصول،به عنوان محصولات در اولویت تولید تعیین گردیدند.
This research aims to investigate technological capabilities competitiveness of Iran’s petrochemical industry products in 2016 . The main questions of the study are 1) in which petrochemical industry products does Iran enjoys a revealed comparative advantage? 2) what are the opportunities for Iran to diversify petrochemical export basket? in order to answer these questions we have used an approach called economic complexity. Based on harmonized system at the 6-digit level (HS6) in 2016, our results indicate that, Iran had revealed comparative advantage in export of 35 petrochemical industry products. In order to evaluate opportunities, the proximity border of technological capabilities was mapped using 3 criterias of distance, product complexity and opportunity gain. The results identified 44 new products. These are products that lead the country to more technological capabilities and a higher level of complexity, and at the same time they are not far from the current technological capabilities of the country. Finally, to prioritize selected products, we examined the international markets of these products according to three criterias: Number of main competitors exporting, World trade volume and Number of countries importing the product , at the end 7 products were selected as priority products.
خلاصه ماشینی:
همچ ين ، با توجه به انباشت قاب يت هاي مولد فعلي، قادر به تو يد چه محصولات جديدي در آينده در اين صنعت خواهيم بود به نحوي که يچيدگي اقتصادي ايران را افزايش دهند و منجر به توليد محصولات متنوع تر و پيچيده تري شوند به نحوي که به اندازه کافي در نزديکي قابليت هاي موجود کشور قرار گيرند، بدين معني که تو يد آنها براي کشور امکان پذير باشد.
اين پژوهش نشان ميدهد که کشور جهت جلوگيري از خام فروشي و افزايش پيچيدگي و رقابت پذيري محصولات صادراتي، لازم است زمينه هاي لازم را از طريق بررسي انباشت قابليت هاي فناورانه و فرصت هاي پيش رو و نيز تجارب کشورهاي موفق و بهره وري و توليد محصولات با ارزش افزوده بالا، فراهم آورد.
در اين مسير، با استفاده از معيارهايي هم چون بالابودن پيچيدگي محصول ، کمبودن فاصله محصول از توان فناورانه کشور و مثبت بودن منفعت فرصت محصولات ، ٢٨محصول به عنوان محصولات موجود در مرز قابليت هاي فناورانه صنعت ساخت قطعات و تجهيزات کشور شناسايي شدند که کشور با سياست گذاري صحيح ، تلاش سرمايه گذاري بر توليد آنها مي تواند به پيچيده تر ساختن فضاي محصول ايران ، افزايش رقابت پذيري، کاهش بيکاري، رشد و توسعۀ پايدار اقتصادي دست پيدا کند.
محاسبه شاخص ها در اين مقاله از رويکرد پيچيدگي اقتصادي به منظور شناسايي قابليت هاي مولد کشور در محصولات صنعت پتروشيمي استفاده شده است .
“Evolution of the Productive Capabilities of Mexico: Economic Complexity Analysis for the Development of Special Economic Zones (SEZ)”, The International Trade Journal, No. 35, pp.