چکیده:
هدف: هدف پژوهش حاضر شناخت دیدگاه مدیران کتابخانههای مرکزی دانشگاههای دولتی زیر نظر دو وزارت خانه علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پیرامون دسترسی کاربران به پایان-نامهها است.روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش از نوع پیمایش توصیفی است. جامعه پژوهش شامل تمامی مدیران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی زیر نظر دو وزارت خانه علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بود. با توجه به شمار محدود اعضای جامعه، در این پژوهش از نمونه گیری استفاده نشده است. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته بود. یافته ها: یافته ها نشان داد که به طور کلی مدیران کتابخانههای مرکزی دانشگاهها دیدگاههای متفاوتی در مورد دسترسی به پایاننامهها دارند. دیدگاه مدیران در مورد سطوح دسترسی به پایاننامه برای کاربران داخل و خارج دانشگاه متفاوت بود به طوری که در مورد کاربران داخل دانشگاه آنان بیشتر با دسترسی به متن کامل و در مورد کاربران خارج از دانشگاه نیز بیشتر با دسترسی به اطلاعات کتابشناختی موافق هستند. همچنین آنان با دسترسی بخشهایی از پایاننامهها (نه متن کامل) در هردو شکل چاپی و الکترونیکی و در قبال پرداخت هزینه موافقترند. مدیران مورد بررسی از میان قالبهای گوناگون نسخۀ الکترونیک با قالب «پی.دی.اف.» موافق بودند. اصالت: علیرغم اهمیت شناخت نگرش مدیران کتابخانهها نسبت به تعیین خطمشی و سیاست دسترس پذیر نمودن پایان نامهها برای کاربران کتابخانه، تا کنون این مهم بررسی نشده است. در این مقاله به این مهم پرداخته شده است.
Objective: The purpose of the present study is to identify the viewpoints of central libraries' managers of governmental universities which are supervised by two ministries of Science, Research and Technology and Health and Medical Education regarding users' access to dissertations.Methodology: As a descriptive survey, all Managers of the central libraries of governmental universities which are supervised by two ministries of Science, Research and Technology and Health and Medical Education were participated in the study. Considering limited number of population members, sampling was not used in this study. The data gathering tool was a researcher-made questionnaire.Findings: The findings showed that central libraries' managers of the universities have different viewpoints on access to dissertations. The managers' points of view about the levels of access to the dissertation are different for users within or outside the university campus, so that they think that it's better users have access to the full text within the university, and they have access to only bibliographic information outside the university. In addition, they agree with accessing to parts of the dissertations (not full text) in both printed and/or electronic version on charge. Managers were agreed with "PDF" format among different electronic versions. .Originality: Despite the importance of recognizing the attitude of library managers towards determining the policy of making dissertations available to library users, this issue has not been studied till now. This article addresses this important issue.
خلاصه ماشینی:
جهت تعيين پايايي پرسشنامه از ضريب آلفاي کرونباخ استفاده شد و مقدار اين ضريب ،٠,٨٣ بود نشان از پايايي مناسب پرسشنامه داشت يافته ها: يافته ها نشان داد که به طور کلي مديران کتابخانه هاي مرکزي دانشگاه ها ديدگاه هاي متفاوتي در مورد دسترسي به پايان نامه ها دارند.
بررسي پژوهش هاي انجام شده نشان مي دهد که پژوهشگران به موضوعاتي چون مقايسه وضعيت کلي پايان نامه هاي کتابخانه هاي دانشکده اي (صالحي ، ١٣٨٠)، مسائل و چالش هاي الکترونيکي کردن پايان نامه ها (نوذري ، ١٣٨٣؛ هيرواد،١ ٢٠١١؛ مک کاچون ٢ و همکاران ، ٢٠٠٨؛ وبلي ٣ و همکاران ، ٢٠١١)، مزاياي پايان نامه هاي الکترونيکي نسبت به چاپي (عليدوستي و صابري ، ١٣٨٦) ، عوامل کليدي موفقيت در توسعه پايان نامه ها و رساله هاي الکترونيکي ملي (رسولي و همکاران ،٢٠١٦)، مدل کسب و کار سامانه هاي پايان نامه ها و رساله هاي الکترونيکي (رسولي، ١٣٩٧)، حق مالکيت پايان نامه ها و رساله هاي دانشگاهي (بيگ زاده و رسولي، ١٣٩٥)، نحوه همکاري در دسترسي آزاد و استفاده از نرم افزارهاي کد منبع باز براي طراحي و پياده سازي خدمات پايان نامه ها و رساله هاي الکترونيکي در کتابخانه (جونز و اندرو،٤ ٢٠٠٥)، بررسي رابطه دسترسي آزاد به پايان نامه ها و رساله هاي الکترونيکي و کم شدن فرصت انتشار در علوم (راميرز 5 و همکاران ، ٢٠١٤) پرداخته اند.
Do open access electronic theses and dissertations diminish publishing opportunities in the social sciences and humanities?
Do Open Access Electronic Theses and Dissertations Diminish Publishing Opportunities in the Sciences?