چکیده:
شاعران نوپرداز، بسیاری از مفاهیم شعری خود را در قالبهای بیانی و با یاری گرفتن از معیارهای بلاغی بازگو میکنند؛ به گونهای که بدون کارکرد شگردها و هنرسازههای ادبی معانی شعری آنان خام و فاقد قدرت القاگری است. عناصر بلاغی در شعر نو با توجه به ماهیت شعر از مرحله صنایع و آرایههای کلاسیک عبور کرده و به فراخور ویژگیها و شاخصههای نقد ادبی معاصر در قالب مجموعه معیارهایی که با زبان ادبی در تعامل است پیوند خورده و در قصیدههای شعری شاعران بازتاب داشته است. در مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی عناصر زیباییشناختی در قصیده «لا وقت للبکاء» أمل دنقل پرداخته خواهد شد. معیارها و شگردهای بلاغی در قصیده مذکور در سه سطح آوایی، معنایی و واژگانی نمود یافته و در فرم و مضمون قصیده دارای کارکردهای هنری و معنایی است. عناصر بلاغی در متن شعر دنقل تنها وظیفه آرایش کلام را بر عهده ندارد، بلکه همپای نقش خود در عرصه زیباییآفرینی، دارای دلالتهای معنایی متناسب با محتوا و سازههای معنایی قصیده است و در ترسیم تجربه شعری شاعر و تعبیر شاعرانه از اندیشهها و عواطف شخصی وی نقش اساسی دارد.
Modern poets express many of their poetic concepts in expressive formats and use rhetorical criteria, in such a way that without using literary Devices, their poetic meanings are crude and lack inductive power. Rhetorical elements in modern poetry, due to the nature of poetry, have passed the stage of classical rhetoric devices and arrays, and have been linked to the features and elements of contemporary literary criticism in the form of a set of criteria that interact with literary language and reflect in poets' works. This paper attempts to probe the Aesthetic Criteria in the Ode La vaghta lelboqa (there is no time for crying) by Amal Donqol using the descriptive-analytic method. Criteria and rhetorical techniques in this poem are expressed in three levels: phonetic, semantic, and lexical, and in the form and content of the poem, it has artistic and semantic functions. Rhetorical elements in the text of Danqal’s poem are not only responsible for the arrangement of words and creating beauty, but also, they have semantic meanings appropriate to the content and semantic structures of the poem. They, Moreover, play an essential role in depicting the poetic experience and interpretation of his thoughts and emotions.
خلاصه ماشینی:
عناصر بلاغي در متن شعر دنقل تنهـا وظيفـه آرايـش کلام را بر عهده ندارد، بلکه هم پاي نقش خود در عرصه زيبايي آفريني ، داراي دلالت هـاي معنـايي متناسـب بـا محتوا و سازه هاي معنايي قصيده است و در ترسيم تجربه شعري شاعر و تعبير شـاعرانه از انديشـه ها و عواطـف شخصي وي نقش اساسي دارد.
در اين راستا سخن از بلاغتي به ميان ميآورند که گويـاي جنبـه هاي هنـري و زيبايي شناسانه شعر معاصر باشد و به فراخور ماهيت شعر نو در پي کشف ظرافت هـاي بيان شاعرانه برآيد؛ بلاغتي که ناقدان معاصر از آن با عنوان بلاغت جديد ياد ميکنند؛ بلاغتـي کـه در عـين وفـادار بـودن بـه اصـول و ارکـان بلاغـت سـنتي ، عرضـه کننده معيارهاي متناسب با ماهيت شعر نو است ؛ شعري که اگر چه به لحاظ فرم و ساختار و نيز مضمون و معنا چهره اي متفاوت از شعر قديم دارد، اما ارتباط خود را با علم بلاغت حفظ نموده و ادبيت اثر و توليد زيبايي در راستاي تأثيرگذاري بر مخاطب و لذت بـردن از متن به عنوان يک اصل براي آن مطرح است .
۲- پيشينه پژوهش أمـل دنقـل از جملـه شـاعران برجسـته مصـري اسـت کـه قصـيده هاي شـعري وي از جنبه هاي مختلفي توسط ناقدان و پژوهشگران مورد بررسي و ارزيابي در قالب مقاله و پايان نامه قرار گرفته است که از جمله آن ها ميتوان به پژوهش هاي زير اشاره کرد: - مقاله «بررسي دلالت هاي معنايي قصيده «البکاء بين يدي زرقاء اليمامه » أمل دنقل بـر پايـه نقـد سبک شناسـانه » از عـزت ملاابراهيمــي و شـيرين بني طبـا، فصـلنامه پژوهش هاي ادبي و بلاغـي، شـماره ٢٠، (١٣٩٦).