چکیده:
هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی بهبود عدالت مالیاتی از طریق کاهش یا حذف آثار تورم بر صورتهای مالی و سود حسابداری محاسبهشده است. به همین منظور روش پژوهش مورد استفاده در این پژوهش، بررسی ادبیات پژوهش باهدف شناسایی و ارائه بهترین راهکار برای کاهش اثرات تورم بر سود حسابداری با استفاده از روش قیاسی-توصیفی است. بررسیها نشان میدهد که مهمترین بعد از عدالت مالیاتی که تحت تأثیر تحریف سود حسابداری براثر تورم میشود، بعد عدالت افقی است. با توجه به بررسیهای به عمل آمده دو سیاست بهمنظور کاهش یا حذف آثار تورم بر سود پیشنهاد میشود. اول استفاده از رویههای حسابداری خاص کاهش اثر تورم بر سود که معرفی شده است؛ و دیگری استفاده از یک سیستم حسابداری تورمی است که طبق بررسیها، سیستم مبتنی بر ارزش خروجی تعدیلشده بابت تغییر در سطح عمومی قیمتها، بهترین سیستم به این منظور است. با این وجود بررسیهای به عمل آمده بیانگر این است که طبق قانون مالیاتهای مستقیم ایران، مالیات شرکتها باید بر اساس سود حسابداری مبتنی بر بهای تاریخی محاسبه شود و هیچکدام از این دو سیاست را بهمنظور دستیابی به رقمی واقعیتر از سود مالیاتی و متعاقباً عدالت افقی مالیاتی، مجاز نمیداند. درنهایت بررسیها تصریح میکند، عدم تعدیل سیستم مالیاتی بابت تورم، علاوه بر عدم دستیابی به عدالت مالیاتی منجر به ارزشیابی اشتباه شرکتها نیز خواهد شد.
The goal of this research is to study how tax justice improvement is considered in financial statements preparation and calculated accounting income by inflation effects decreasing or write-off. In order to do this research methodology used in this research is a deductive-descriptive method which is confirmed by literature study to have access to the best strategy of decreasing inflation effects on accounting income. Studies show that horizontal justice as the most important dimension of tax justice is affected by accounting income distortion because of inflation effect. According to investigations two strategies are suggested to inflation effects decreasing or write-off. First, specific inflation effect decreasing accounting procedures and the other one is to utilizing inflation accounting system. Studies indicate that adjusted current cost system is the best system for general price level variation. However, studies hold that according to Iranian tax regulations, firms have to report their income on the basis of historical cost and non of the two suggested strategies are not allowed to report tax income and horizontal justice will not achieved afterward. Finally, studies indicate that if tax system does not get adjusted because of inflation, no access to tax justice will appear and firms’ wrong valuation will be occurred.
خلاصه ماشینی:
اول استفاده از رویه های حسابداری خاص کاهش اثر تورم بر سود که معرفی شده است ؛ و دیگری استفاده از یک سیستم حسابداری تورمی است که طبق بررسیها، سیستم مبتنی بر ارزش خروجی تعدیل شده بابت تغییر در سطح عمومی قیمت ها، بهترین سیستم به این منظور است .
با این وجود بررسیهای به عمل آمده بیانگر این است که طبق قانون مالیات های مستقیم ایران ، مالیات شرکت ها باید بر اساس سود حسابداری مبتنی بر بهای تاریخی محاسبه شود و هیچ کدام از این دو سیاست را به منظور دستیابی به رقمی واقعیتر از سود مالیاتی و متعاقباً عدالت افقی مالیاتی، مجاز نمیداند.
این بدان معنی است که محاسبه مالیات بر اساس حسابداری تورمی منجر میشود که شرکت ها مالیات کمتری را به دولت بپردازند؛ یا به عبارت دیگر صورت های مالی که براثر تورم مخدوش شده اند منجر خواهند شد که دولت مالیات بیشتری را از شرکت ها اخذ کند و تعدیل ارقام صورت های مالی بر اساس تورم اگرچه منجر به بهبود عدالت مالیاتی خواهد شد اما درآمد مالیاتی دولت را با فرض ثابت بودن نرخ های مالیاتی، کاهش میدهد.
باوجوداینکه استانداردهای حسابداری برای مقابله با آثار تورم تمهیداتی را در نظر گرفته اند اما در رابطه با آثار این تمهیدات بر مالیات شرکت باید گفت که با توجه به اینکه سیستم ارزش جاری واقعی که به عنوان یک سیستم حسابداری تورمی معرفی شده است ، منجر به تعدیل ارقام صورت سود و زیان بابت تغییرات سطح عمومی قیمت ها نمیشود، بنابراین سود مالیاتی نیز در این سیستم بابت تورم تعدیل نمیشود.