چکیده:
با اینکه روانشناسی مطالعة عموم بشر است، دانش و الگوهای کنونی به طرز بیتناسبی بر شواهدی از کشورهای غربی و صنعتی استوارند که تنها حدود 12 درصد از جمعیت جهان را دربر میگیرند. الگوهای تعمیمپذیرتر نیازمند دادهها از سراسر دنیا خواهند بود. دانش دربارة ویژگیهای جهانی در برابر ویژگیهای خاص فرهنگی ضروری است تا سوگیریهای فرهنگی در سنجش را ازبین بُرد و برای اینکه بدون تحمیل امپریالیستیِ الگوهایی که مناسب بافت غیرمعرف جهانیاند، پژوهشهای میانفرهنگی را تسهیل کرد. زبان که یکی از عناصر فرهنگ است آینة اندیشه، نگرش، ساختارهای ذهنی مردم استفادهکننده از آن است. بازنمایی از ابعاد شخصیت و عشق از بازنماییهای مهم در زبان طبیعی هستند. زبان شعرِ عاشقانۀ فارسی نزدیکترین زبانِ شعری به زبان عشق الاهی دانسته شده و زبان عشق زمینی برای بیان تجربیات عشق الاهی بهکار رفته است. در این مقاله، غزل «ماه و ماهی» از جهت فرهنگی در ارتباط با سنت ادبی کلاسیک و فرهنگ معاصر ایرانی تحلیل شد. بررسی حاضر نشان داد که در این غزل نظام زبانی و نشانهشناسی شعر عرفانی برای بیان تجربههای عاشقانه بهکار گرفته شده است. کاربست زبان در غزل یادشده و تحلیل رابطة بازتابیافته در آن و توصیفهای شخصیت و سایر ویژگیهای معشوق، همگی توصیفی از بیرابطگی در میان عاشق و معشوق است تا وجود رابطه که این امر تداوم سنت ادبی و فرهنگ عرفانی در دوران معاصر در جامعة ایرانی را نشان میدهد. تحلیلهای اینچنینی در کنار پژوهشهای واژگانیِ شخصیت به شناخت ساختار روانی فارسیزبانان کمک میکند.
From the very beginning to the 6th century AH, Persian love poetry was largely devoted to sketching an earthly and objectivist love. In later periods when Persian poetry was influenced by mysticism, the earthly love was replaced by a heavenly and mystical love, and this conversion created crisis in the representation of such experiences, since mysticism was not well-equipped to capture general experience in clear words. Under such circumstances, the language of Persian love poetry was considered to be the closest poetic language for expressing the divine love. Therefore, for a long period, from the sixth century to the Constitutional era, Persian ghazals were influenced by mysticism, and even in the expression of earthly love, it was more influenced by literary tradition than the lived experience. The present article examines a contemporary ghazal, titled “Mah-o-Mahi” (“The moon and the goldfish”), by Alireza Badie', in order to reveal its intricate relationship with classical literary tradition and contemporary Iranian culture. The poem uses the semiotics of mystical poetry in order to express experiences of earthly love. It shows the continuation of an inveterate literary tradition and also mysticism in contemporary Iranian society.
خلاصه ماشینی:
بررسي حاضر نشـان داد کـه در ايـن غزل نظام زباني و نشانه شناسي شعر عرفاني براي بيان تجربه هاي عاشقانه به کار گرفته شده است .
کاربسـت زبـان در متن نمونه و تحليل رابطۀ بازتاب يافته در آن و توصيف هاي شخصيت و ساير ويژگيهاي معشوق ، همگي توصـيفي از بيرابطگي در ميان عاشق و معشوق است تا وجود رابطه کـه ايـن امـر تـداوم سـنت ادبـي و فرهنـگ عرفـاني در دوران معاصر در جامعۀ ايراني را نشان ميدهد.
(دريافت : ١٣٩٩/٦/١٠ ـ پذيرش : ١٣٩٩/٩/٢٩) The moon and the goldfish: Cultural-psychological analysis of the mystical tradition and love relationships in the Persian Ghazal 1 Abdolrasoul Shakeri 2 Masoud Farahmandfar 3 Naser Aghababaei Abstract Although psychology is the study of the general public, current knowledge and models are disproportionately based on evidence from Western and industrialized countries, which account for only about 12 percent of the world's population.
البته ، ميتوان گفت که از ايـن ميـان ، دو مورد اول جزو ويژگيهاي اصلي معشوق طي تاريخ طولاني شعر کلاسيک فارسي به شمار ميآيد و دو مورد دوم بيشتر درمـورد دورة آغـازين شـعر فارسـي صـدق مـيکنـد و نمـود بيشتري در شعر اين دوره دارد چون در شـعر فارسـي عاشـقانه ، فاصـلۀ عاشـق و معشـوق بـه تــدريج بيشــتر شــده اســت و از صــفات ايــن معشــوق درمــييــابيم کــه حرکــت آن از دسترس پذيري به سوي دور شدن از دسترس بوده است .