چکیده:
یکی از هنر یترین جلوه های خیال و تصویرسازی و همچنین تعمیق شعر بهره گیری از عنصر
نماد است. نماد شکافندة لایه های ظاهری کلمه و عبارات، بازتاب دهندة معانی پنهان آن و
همچنین نشانگر استعداد واژه ها در نمایش تصاویر ذهن ی است و در شعر کودک و نوجوان نیز
منجر به تامل، اندیشیدن و ادبیت کودکانه می شود اما از آنجا که دنیای ذهن مخاطبان کودک و
توان درک آنان محدود است، شایسته است نمادهای شعرشان نیز ساده و سطحی انتخاب شود.
مقالة حاضر بر آن است تا به مقایسه و تطبیق نمادهای گیاهی و حیوانی در شعر کودک و
نوجوان فارسی و کردی بپردازد و پاسخی برای این پرسش ها بیابد : 1) آیا شعر کودک و
نوجوان فارسی و کردی در به کارگیری نمادهای حیوانی و گیاهی وجه اشتراکی دارند؟ 2) آیا
بسامد استفاده از نمادهای حیوانی و گیاهی در شعر کودک و نوجوان فارسی و کردی به یک
اندازه است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که بسامد نماد در شعر کودک و نوجوان کردی
بیش از شعر فارسی است؛ همچنین فراوانی نمادهای حیوانی در شعر هر دو زبان از نمادهای
گیاهی بیشتر است و دیگر این که بسامد حیوانات نمادین در شعر کودک و نوجوان فارسی
بیشتر پرندگان و در شعر کودک کردی پستانداران هستند.
خلاصه ماشینی:
پيشينة تحقيق دربارة با نماد در ادبيات کودک و نوجـوان فارسـي مطالعـات متعـددي انجـام گرفتـه و کتاب ها، مقالات و پايان نامه هايي در طي سال هاي اخير نگاشته شـده اسـت کـه در ايـن بخش به برخي از اين پژوهش ها به اختصار اشاره مي شود: - بخشي از کتاب از اين باغ شرقي ، نوشتة پروين سلاجقه ، به نماد در شعر کودک و نوجوان اختصاص يافته است .
از اين رو، نمادها در اين نوع ادبي غالبا محدود و شخصي است ؛ - محمدرضا صرفي و فاطمه هدايتي در مقالة «نمـاد و نقـش مايـه هـاي نمـادين در داستان هاي کودک و نوجـوان دفـاع مقـدس »، کـه در نشـرية ادبيـات پايـداري منتشـر شده است ، به بررسي نمادهـاي رنگـي ، پرنـدگان نمـادين ، نمادهـاي طبيعـي و ابـداعي پرداخته اند و نتيجه گرفته اند که نماد پاسخي ست به پرسـش «چگونـه گفـتن » از جنـگ براي کودکان و نوجوانان ؛ - مقالة «شبکه هاي نمادين در شعر بيوک ملکي »، از علي ارمغـان و همکـارانش ، در فصلنامة پژوهش هاي ادبـي ، نمادهـاي بـه کاررفتـه در شـعر ملکـي را در شـش بخـش طبقه بندي کرده اند: نمادهاي کيهاني ، انساني ، رنگي ، گياهي ، جانوري و نوري .
فراواني نمادهاي حيواني در شعر کودک و نوجوان فارسي (رجوع شود به تصویر صفحه ) در تحليل جدول ١ بايد گفت که کودکان و نوجوانان فـارس زبـان اکثـرا بـه سـبب زندگي شهرنشيني بيشتر پرندگان را به صورت عيني مشاهده مـي کننـد، پرنـدگاني کـه برفراز آسمان شهر ديده مي شوند و توجه کودکان را به خود جلب مـي کننـد امـا ديگـر موجودات را تنها در تلويزيون يا کتاب ها و به ندرت در بـاغ وحـش هـا (اگـر برايشـان مقدور باشد) بايد ببينند.