چکیده:
امروزه یکی از دغدغههای پژوهشگران حوزه حدیث و تاریخ حدیث، اثبات ابتنای آثار متأخر، بر منابع مکتوب متقدم است. با اثبات این موضوع، مکتوبات روایی موجود از اعتبار زیادی برخوردار خواهند شد. در این مقاله سعی بر آن است که ابتنای کتاب کفایه الاثر نگاشته علی بن محمد بن علی خزاز قمی رازی در اواخر قرن چهارم بر آثار شیخ صدوق اثبات شود. بدین وسیله میزان اعتبار این کتاب در حد اثری که مبتنی بر نقل مکتوب است و از آسیبهای نقل شفاهی مصون مانده است، بالا میرود. در این مقاله با تطبیق روایات کتاب کفایه الاثر با کتب شیخ صدوق، ملاحظه شد که از میان بیست و نه روایت که از شیخ صدوق نقل شده است، بیست و هفت روایت با میانگین شباهت نود و هشت و نیم درصد، در سه کتاب کمال الدین، عیون اخبار الرضا7 و الخصال موجود است. توجه به درصد شباهت روایات ما را به این نتیجه میرساند که مرحوم خزّاز قمّی این روایات را از کتابهای مرحوم صدوق نقل نموده و صرفاً نقل شفاهی راویات نمیباشد.
خلاصه ماشینی:
در این مقاله با تطبیق روایات کتاب کفایة الاثر با کتب شیخ صدوق، ملاحظه شد که از میان بیست و نه روایت که از شیخ صدوق نقل شده است، بیست و هفت روایت با میانگین شباهت نود و هشت و نیم درصد، در سه کتاب کمال الدین، عیون اخبار الرضا و الخصال موجود است.
در این مقاله سعی شده است تا ابتنای کتاب کفایة الاثر تألیف مرحوم خزاز قمی بر کتب شیخ صدوق بررسی گردد.
در مقایسة این کتاب با کتب شیخ صدوق در این مقاله، مشاهده میشود که خزّاز قمّی بیست و نه روایت از شیخ صدوق با شباهت بیش از ۹۸ درصد در سند و متن، نقل کرده است.
روایت ۱: این حدیث را عبد الله بن عباس از رسول اکرم روایت کرده و در آن نام امیرالمؤمنین و حسنین به عنوان خلیفه و وصی پیامبر برده شده و از فرزندان امام حسین نیز با این تعبیر وَ جَعَلَ مِنْ صُلْبِ الْحُسَینِ أَئِمَّةً لَیوصُونَ بِأَمْرِی وَ یحْفَظُونَ وَصِیتِی یاد شده و از مهدی امت عج با تعبیر التَّاسِعُ مِنْهُمْ قَائِمُ أَهْلِ بَیتِی وَ مَهْدِی أُمَّتِی یاد شده است.
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} نتیجهگیری در این مقاله با توجه به تطبیق روایات کتاب کفایة الاثر مرحوم خزّاز قمّی با کتب شیخ صدوق رحمة الله علیه، ملاحظه شد که از میان ۲۹ روایت که از شیخ صدوق نقل شده است، ۲۷ روایت با میانگین شباهت ۵/۹۸ درصد در سه کتاب کمال الدین، عیون اخبار الرضا و الخصال موجود است.