چکیده:
در خصوص استفاده از مجازات حبس در دوران اخیر، همواره در بین حقوقدانان و دستگاه قضایی یک کشمکش و مجادله وجود داشته است که همه و همه نشان از یک ضرورت مهم و با اهمیت دارند. این ضرورت چیزی جز سیاست حبس زدایی نمی باشد. در سال های گذشته با بررسی عملکرد دستگاه قضایی در برخورد با معضلات و مشکلات حقوقی که مردم با آن سر و کار دارند، به خوبی مشاهده می شود که این قوه اقدامات مناسب و بی سابقه ای را در رابطه با حبس زدایی و استفاده از مجازات های جایگزین حبس شروع و به ثمر رسانده است. زیرا با اجرای مجازات حبس، جمعیت کیفری زندان و تکرارکنندگان جرم به طور روز افزون افزایش می یابد و امروزه تردیدهای فزاینده ای نسبت به نقش کیفر سالب آزادی اعم از کوتاه مدت و بلندمدت و مشروعیت آن ایجاد گردیده و از رواج اولیه آن بیش از پیش کاسته می شود. اندیشمندان حقوق کیفری اکنون برای گریز از مشکلات زندان ها ضمن تحدید قلمرو این مجازات راه حل هایی را ارائه می کنند که فاقد معایب سالب آزادی بوده و در بردارنده کنترل، اصلاح، جبران و پیشگیری مناسب برای این مجازات باشد. یکی از مهم ترین روش ها برای تحدید این مجازات، تدابیر جایگزین می باشد که ضمن برآورده کردن هدف های کیفری، هزینه های مادی و معنوی اجرای مجازات زندان را کاهش می دهند. در این اندیشه به زندان به مثابه آخرین حربه نگریسته می شود و تا هنگامی که دیگر شیوه های کیفردهی دسترس پذیر و سودمند باشد توسل به زندان ناموجه تلقی شده است.
خلاصه ماشینی:
زيرا با اجراي مجازات حبس ، جمعيت کيفري زندان و تکرارکنندگان جرم به طور روز افزون افزايش مي يابد و امروزه ترديدهاي فزاينده اي نسبت به نقش کيفر سالب آزادي اعم از کوتاه مدت و بلندمدت و مشروعيت آن ايجاد گرديده و از رواج اوليه آن بيش از پيش کاسته مي شود.
الف - ناتواني در پيشگيري از جرم منظور جنبه هاي پيشگيرانه و سودمندانه کيفر مي باشد به اين معنا که آن کيفر، چنان ترس و واهمه اي ايجاد کند که در وهله اول ، نسبت به خود محکوم يا مرتکب ، تمايل به ارتکاب مجدد بزه را در او از بين ببرد و در وهله دوم ، نسبت به عموم افراد جامعه که جزء بزهکاران بالقوه مي باشند و ممکن است به تقليد از بزهکار اصلي به دامن ارتکاب جرم روي آورند.
به عبارت ديگر، با در نظر گرفتن اين هدف براي کيفر، آيا مي توان معتقد بود که از ارتکاب جرائم و تکرار آن در سطح جامعه جلوگيري به عمل آمده است ؟ آمارها نشان مي دهند که اين کيفر در برآورده کردن اين هدف موفق نبوده است و باز مي بينيم که نه تنها عموم افراد از ارتکاب جرم دست نکشيده اند بلکه همچنين بخشي از جمعيت کيفري زندان را تکرار کنندگان جرم تشکيل مي دهند و هر سال به اين تعداد افزوده مي شود.