چکیده:
ارزشهای اجتماعی احساسات ریشه داری هستند که مردم آنها را پذیرفته و مبنای عمل و رفتار خود قرار میدهند. هدف از پژوهش حاضر، بازنمایی ارزشهای اجتماعی در ضربالمثلهای مردم ایلام است. روش تحقیق تحلیل محتوای کمی و جامعه آماری شامل تمامی ضربالمثلهایی است که در کتابهای مربوط منتشر شدهاند.
یافتههای پژوهش مؤید آنند که شکل غالب ارزشهای مورد توجه مردم ایلام که در ضربالمثلها بازنمود شدهاند عبارتند از ارزشهای مبتنی بر تغییر و دگرگونی اجتماع، جمعگرایی و دیگرخواهی و باورمندی به منفعت جمعی و یرهیز از سودجویی شخصی، تدبیر و تعقل، نظم و پیروی از مصوبات اجتماعی، تساهل و تابآوری و مدارای اجتماعی، برابر خواهی در دو بُعد عام (عدالت و اعتدال) و بُعد خاص (مساوات جنسی)، ارزشهای خانوادگی و خویشاوندباوری و ارزشهای اقتصادی در دو بُعد ایجابی (ستایش سرمایه اقتصادی) و سلبی (نکوهش ثروت و نوکیسگی) است.
نتایج تحقیق بیانگر بازنمود نوعی از منش اجتماعی است که به دگرگونی اجتماعی ، دیگرخواهی ، عقلانیت ، نظم و قاعده مندی، تساهل و تاب آوری، برابرخواهی، خویشاوندسالاری و سرمایه اقتصادی باورمند است اما ته نشستهای زندگی ایلی طایفهای که مبتنی بر قدرگرایی، خاصگرایی و هژمونی مردانه است نیز در آن مشاهده میشود.
Social values are ingrained emotions that people accept and base their actions and behavior on. The purpose of this study is to represent social values in the proverbs of the people of Ilam. The research method is quantitative content analysis and the statistical population includes all the proverbs that have been published in related books. The sampling method was complete enumeration. The research findings confirm that the predominant form of values considered by the people of Ilam, which are represented in proverbs, are values based on social change, collectivism and altruism and belief in the collective interest and avoidance of personal profit, prudence, social order and adherence to norm. And social tolerance, equality in two dimensions in general (justice and moderation) and in the specific dimension (gender equality), family values and kinship, and economic values in both positive (praise of economic capital) and negative (condemnation of wealth and nobility) dimensions. The results of the study represent a kind of social character that believes in social change, altruism, rationality, orderliness, tolerance, egalitarianism, kinship and economic capital, but the tribal settlements are based on gratitude, particularism and hegemony. It is also masculine.
خلاصه ماشینی:
یافته های پژوهش مؤید آنند که شکل غالب ارزش های مورد توجـه مـردم ایـلام کـه در ضرب المثل ها بازنمود شده اند عبارتند از ارزش های مبتنـی بـر تغییـر و دگرگـونی اجتمـاع ، جمع گرایی و دیگرخواهی و باورمندی به منفعت جمعی و یرهیـز از سـودجویی شخصـی، تدبیر و تعقل ، نظم و پیروی از مصوبات اجتماعی، تساهل و تاب آوری و مدارای اجتمـاعی، برابر خواهی در دوُ بعد عام (عدالت و اعتدال ) وُ بعد خاص (مساوات جنسـی)، ارزش هـای خانوادگی و خویشاوندباوری و ارزش های اقتصـادی در دوُ بعـد ایجـابی (سـتایش سـرمایه اقتصادی) و سلبی (نکوهش ثروت و نوکیسگی) است .
در واقـع هنجارهـا، ارزش هـا و ایـدئولوژی هـای افـراد در فولکلـور بازتـاب یافته است اما در این بین ، ضرب المثل ها به دلیل تکیه ای که بر تاریخ و رویـدادهای تـاریخی و داستانی در فرهنگ های مختلف دارند حاوی اندیشه و رویکرد خاصی هستند کـه آن هـا را به عنوان عناصر متمایزکنندة فرهنگی مطرح مـیسـازد (آزاد ارمکـی وهمکـاران ، ١٠:١٣٩٢).
بر این اسـاس ، در ایـن پـژوهش تـلاش شـده مییـدمیممو از طریـق مراجعـه بـه متـون (texts) و اطـلاع رسـان هـا (Information providers) ارزش هــای موجــود در ضــرب المثــل هــای مــردم اســتان ایــلام مطالعـه گردنـد و بـه ایـن سـوال پاسـخ داده شـود کـه بـازنمود ارزش هـای اجتمـاعی در ضرب المثل های مردم ایلام چگونه است ؟ ٣.
(به تصویر صفحه رجوع شود) سئوال چهارم : بازنمود ارزش های مبنی بر نظم و قاعده مندی در ضرب المثل هـای مـردم ایلام چگونه است ؟ جدول ٤.