چکیده:
حقوق جمع حق به معنای ثبوت و مطابقت داشتن است .و شهروند عضو جامعه ای سیاسی است که دارای حقوق و وظایف مرتبط با این عضویت می باشد .حقوقی را که هر شهروند در جامعه ای سیاسی دارد ،حقوق شهروندی گفته می شود .برای تعیین مناسبات اجتماعی مردم با هم و آگاهی مردم از حقوق خود و بیان جامعیت و کمال دین و پاسخ به شبهات و تهمت های بیگانگان تبیین حقوق شهروندی ضروری است .سوال اصلی این است که ،چه راهکار هایی برای مشارکت موثر شهروندان در تحقق حقوق شهروندی وجود دارد .برای پاسخ گویی به این سوال راهکارهای زیر ارائه می گردد . ١-تدویین قوانین :قوانین لازم است بر مبنای منابع و قواعد فقهی و قانون اساسی تدوین گردد. و جامع و کامل بوده و برای همه شهروندان باشد ٢-بستر سازی اجرای حقوق شهروندی توسط حاکم اسلامی: ٣-رفتار مردم بر مبنای حقوق شهروندی ٤-حمایت حکومت اسلامی از آمرین به معروف و ناهیان از منکر ٥- آگاهی و تشویق مردم در اجرای حقوق شهروندی ٦- حمایت مردم از حکومت عامل موثری دربقا و دوام و اقتدار حکومت اسلامی است .
خلاصه ماشینی:
و جامع و کامل بوده و براي همه شهروندان باشد ٢-بستر سازي اجراي حقوق شهروندي توسط حاکم اسلامي: ٣-رفتار مردم بر مبناي حقوق شهروندي ٤-حمايت حکومت اسلامي از آمرين به معروف و ناهيان از منکر ٥- آگاهي و تشويق مردم در اجراي حقوق شهروندي ٦- حمايت مردم از حکومت عامل مؤثري دربقا و دوام و اقتدار حکومت اسلامي است .
اگر يکي از آنان دست به خيانت زد و گزارش بازرسان تو هم آن خيانت را تأييد کردند، به همين مقدار گواهي قناعت کرده ، او را با تازيانه کيفر کن ، و آنچه را که از اموال در اختيار دارد از او باز پس گير، سپس او را خوار دار و خيانت کار بشمار و قلاده بدنامي به گردنش » (تاريخ يعقوبي، ج ٢،صص ٢٠٣-٢٠٤) ٣-رفتار مردم بر مبناي حقوق شهروندي: از وظايف مردم نسبت به جامعه اين است که بستر سازي لازم را جهت تحقق حقوق شهروندي داشته باشند .
»( نهج البلاغه ،خطبۀ ٣٤) علاوه بر اين درفرهنگ اسلام مردم نسبت به حاکمان وظيفه دارند که ضمن وفاداري ناصحانه و خالصانه ،نسبت به آنان نصيحت (خيرخواهي )داشته باشند و اين کارعملي نيست مگر با حضور همه جانبۀ مردم در اداره امور که ثمرة آن رشد و تعالي حکومت اسلامي است ، اميرمومنان (عليه السلام ) مي فرمايد:« يکي از حقوق من بر شما اين است که با حضور خالصانه و همه جانبۀ خود در اداره امور در آشکار ونهان خيرخواه و دلسوز من باشيد.
٣-برخورداري جامعه ازکارگزاران شايسته :يکي ديگر از ثمرات مشارکت مردم دراجراي حقوق شهروندي، اين است که حاکم اسلامي کارگزاران شايسته را انتخاب کند .