چکیده:
از نظر حقوقی، آوردن جهیزیه نوعی اباحه تصرف است و هیچ حقی برای شوهر ایجاد نمیکند. بنابراین، هر گاه زن بخواهد میتواند جهیزیه را به دیگری انتقال دهد یا به خانه پدری برگرداند. ولی، از جهت اخلاقی، زن اموال را به خانواده اختصاص میدهد تا صرف نیازهای افراد آن شود. مقرری ماهیانه نیز، در جهت حفظ مصالح زن وضع گردیده است که علاوه بر نفقه و سایر حقوق عمده اوست و تا زمانیکه متقاضی طلاق، واجد شرایط باشد به او پرداخت میشود. در این مقاله سعی شده است با استفاده از کتب فقهی و حقوقی، ضمن تبیین ماهیت جهیزیه و مقرری ماهیانه، راههای قانونی مطالبه آن نیز مورد بررسی قرار گیرد. در بسیاری از موارد چون زوجه مدعی است بار اثبات ادّعا نیز به عهده خودش است که کاری سخت و دشوار است. لذا رویه دادگاهها نیز در دعاوی مربوط به جهیزیه و مقرری ماهیانه بیان شده است.
خلاصه ماشینی:
پس، اگر شوهر یا طلبکاران او ادعا کنند که این اموال به مرد تعلق دارد و زن مدعی شود که مورد نزاع را به عنوان جهيزیه به خانه شوهر آوده است، دادگاه در بسیاری موارد سند یا شاهدی برای اثبات مالکیت نمییابد و ناچار باید به استناد ظواهر و امارات حکم کند.
(موحدیان، 1386، ص 65 و 66) سؤال- اگر در لحظه طرح دعوی، جهیزیه به ارزش واقعی تقویم نشده باشد فی المثل برای 20 قلم جهیزیه مطابق لیست پیوست دادخواست، سی میلیون ريال تقویم صورت پذیرفته تا تمبر هزینه دادرسی کمتری ابطال شود، لیکن ارزش واقعی جهيزیه یکصد میلیون ريال باشد، چنانچه پس از صدور اجرائیه، دسترسی به اقلام جهیزیه موضوع رأی حاصل نشود به نحوی که زوج آن را مخفی نموده و ازمحل اختفاء آن اطلاعی در دست نباشد ولی محکوم علیه اموال دیگری دارد که مطابق مقررات، دایره اجرا میتواند جهت اجرای رأی، سایر اموال او را توقیف نماید، آیا دایره اجرا به میزان ارزش جهیزیه مندرج در دادخواست «سی میلیون ريال » که زوجه شخصاً میزان آن راتعیین نموده، اموال زوج را توقیف مینماید یا ارزش واقعی جهیزیه مورد حکم؟ پاسخ: نظر به اینکه دادگاه رأی به رد جهیزیه به زوجه صادر نموده است نه معادل وجه تقویم شده خواسته، از طرفی به تصریح ماده 61 قانون آیین دارسی مدنی، بهای خواسته مندرج در دادخواست، صرفاً مشخص کننده میزان هزینه دادرسی و امکان تجدید نظر خواهی دعوی مطروحه است، لذا تقویم خواسته در لحظه طرح دعوی را نمیتوان ملاک ارزش اموال موضوع رأی در زمان اجرای آن دانست و رجوع به ارزیابی خواسته در دادخواست منتفی است.