چکیده:
پراکنش گونه های گیاهی در اکوسیستم های مرتعی متاثر از عوامل محیطی است. هدف از تحقیق حاضر بررسی ارتباط عوامل محیطی با پراکنش گونه ی سیاه شور در استان فارس با استفاده از روش تحلیل مولفه های اصلی (PCA) است. محدوده ی پراکنش گونه سیاه شور در اراضی اطراف شهرستان نی ریز، شناسایی و پس از تعیین مناطق نمونه برداری با استفاده از روش حداقل سطح با استفاده از پالت های حلزونی و منحنی سطح/گونه انجام شد. در تعدادی از پالت های نمونه برداری از عمق فعال ریشه نمونه خاک برداشت و پارامترهای درصد رس، سیلت، شن، اسیدیته، هدایت الکتریکی، بافت، آهک، فسفر، نیتروژن، وزن مخصوص ظاهری، رطوبت اشباع، پتاسیم و ماده ی آلی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که مقادیر نیتروژن، فسفر، کربن، هدایت الکتریکی، pH ،کربنات کلسیم، رطوبت اشباع، وزن مخصوص ظاهری، شن، سیلت و رس اثر معنی داری بر روی پراکنش گونه ی سیاه شور داشتند در مقابل مقادیر پتاسیم و N/C تاثیر معنی داری بر پراکنش این گونه نداشتند.
The distribution of plant species in rangeland ecosystems is influenced by environmental factors. The purpose of this study was to investigate the relationship between environmental factors and the distribution of Suaeda aegyptiaca species in Fars province using the principal component analysis (PCA) method. The range of distribution of Suaeda aegyptiaca species in the lands around Neyriz city was identified and after determining the sampling areas, it was done using the minimum surface method using snail plots and surface / species curve. In a number of sampling plots, soil samples were taken from the active depth of the soil sample and the parameters of soil texture, and Bd, Ec, K, C/N, C%, SMS, P, Caco3, N, were measured. The results showed that the amounts of N, P, C, Ec, pH, Caco3, Bd, sand, silt and clay had a significant effect on the distribution of Suaeda aegyptiaca species. In contrast, K and C/N values did not have a significant effect on the distribution of this species.
خلاصه ماشینی:
هدف از تحقیق حاضر بررسی ارتباط عوامل محیطی با پراکنش گونه ی سیاه شور در استان فارس با استفاده از روش تحلیل مولفه های اصلی (PCA) است.
نتایج نشان داد بین عوامل مورد بررسی و پراکنش پوشش گیاهی رابطه وجود دارد و درصد رس، سیلت، شن، سنگریزه، آهک، ارتفاع و شیب مهمترین خصوصیات محیطی مؤثر بر پراکنش تیپهای گیاهی منطقه است (22).
نتیجه تحقیق زارع چاهوکی و همکاران(39) درمنطقه اشتهارد نشان داد در مناطق خشک پوشش گیاهی با آن دسته از عوامل محیطی رابطه بیشتری داردکه به نحوی در کنترل آب قابل دسترس نقش دارند(مانند بافت خاک).
جدول 2- نتایج تجزیه و تحلیل PCA و همبستگی بین متغیرهای محیطی و هر یک از محورها در گونه سیاهشور {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل (2) نتایج PCA برای اثر عوامل محیطی بر روی گونه سیاهشور 4- بحث و نتيجه گيري نتایج حاصل از اندازهگیری مقدار نیتروژن نشان داد که مقدار این عنصر بر پراکنش گونهی سیاهشور مصری اثر معنیداری دارد همچنین فهیمیپور و همکاران (11) نیز نیتروژن را از جمله عوامل موثر در پراکنش گونههای گیاهی در مراتع طالقان میانی معرفی نمودند.
نتایج حاصل از اندازهگیری بافت خاک نشان داد که مقدار شن بر پراکنش گونه سیاهشور مصری اثر معنیداری دارد.
Environmental effective factors on distribution of arid plants (case study: Chahbyki region of Yazd province), Iranian Journal of Range and Dessert Research, 15 (3): 403-414.