چکیده:
وعده «اجابت دعا تحت قبه» که در برخی نصوص وارد شده، از عقاید رایج کلام امامیه است که میتوان با تحلیل دیدگاههای علامه طباطبایی، سازوارگی آن را با نظام علیت تبیین نمود و «وقوع دعا تحت قبه» را بهمثابه علت بدیلی برای ایجاد شرایط اجابت دعا و رفع موانع آن محسوب نمود. این سازوارگی را میتوان با بیان مقام مشیت مطلقه امام حسین علیه السلام و نزدیکی باطن قبه آن حضرت به خزاین الهیه و محاذات آن با عرش، یعنی محل تدبیر و سلطنت ربوبی نیز تبیین کرد. دیدگاههای علامه نشان میدهد که هم شرافت ذاتی این مکان قبل از حادثه عاشورا و هم شرافت عرضی آنکه حاصل از تجلیات الهی بر قلوب شهیدان و همجواری با جسم مبارک آن حضرت و تردد ملایک است، چگونه میتواند سطح دعا را تقویت کند و زمینه را برای اجابت آن فراهم نماید. روش این مقاله توصیفی تحلیلی و استنباطی و براساس منابع کتابخانهای است.
The promise of "fulfilling prayers under the dome", which is mentioned in some religious texts is one of the common beliefs of Imamiyya theology, which can be analyzed from the viewpoint of Allame Tabataba'i. According to Allame, the compatibility of "the fulfillment of prayer under the dome" with the system of causality can be considered as an alternative way for removing obstacles and preparing the conditions for the fulfillment of prayers. This compatibility can also be explained by expressing the Supreme Providence of Imam Husain (PBUH) and the spiritual closeness of the dome of his holiness to the Divine Treasures and its alignment with the Throne; the place of God's planning and kingdom. Allame's views show that, the intrinsic dignity of this place before the Ashura and its accidental honor, which is the result of divine manifestations on the hearts of martyrs and its closeness to the blessed body of Imam Husain (PBUH) and the descent of angels upon that place can strengthen the level of prayer and provide the ground for its fulfillment. The method of this article is descriptive-analytical and inferential desk-research.
خلاصه ماشینی:
از نقاط عطف این مقاله این است که نهتنها به اصل مسئلة اجابت دعا بهعنوان یک علت بدیل در نظام علیت نظر دارد، بلکه بهصورت ویژه با رویکردی فلسفی به ریشهیابی شرافت ذاتی و شرافت عرضی این مکان و چرایی و چگونگی تأثیر این شرافت ذاتی در ایجاد شرایط استجابت دعا و رفع موانع عدم استجابت پرداخته و نشان داده که مقام مشیت مطلقة امام حسین( و احاطة این مقام بر خزائن الهيه، مقدرات سازوارگی استجابت دعا در کنار قبر ایشان با نظام علیت را بهخوبی تبیین مینماید.
در این مقاله سعی شده به این سؤال اصلی تبیین سازوارگی مسئله اجابت دعا تحت قبه امام حسین(، در نظام علیت و براساس مبانی فلسفی و کلامی چیست پاسخ داده شود و برای رسیدن به پاسخ این سؤال به این سؤالات فرعی پاسخ داده خواهد شد كه: تبیین سازوارگی اجابت دعا در محل قبه براساس مؤلفههای علت تامه چیست؟ وجوه شرافت ذاتی و عرضی مکان محل قبه چیست؟ از نوآوریهای این مقاله این است که هم به مسئلة کلامی خاصی با رويکرد ویژهای پرداخته که خلأ پژوهشی و غیر، سوای به سابقه بودن آن محرز است و از سوی دیگر، در متن این مقاله با سبکی کاملاً نوین و با تبیینی فلسفی ـ کلامی و با توجه به مؤلفههای علت تامه؛ یعنی وجود مقتضی و تحقق شرایط و عدم مانع جایگاه دعا تحت قبه و اجابت قطعی آن را از منظر سازوارگی با سنن الهیه و نظام علّی مورد تحلیل و بررسی قرار داده، و همچنین وجوه شرافت ظرف مکانی تحت قبه را هم از منظر جهات ذاتی و هم از منظر شرافت عرضی با تحلیل و تقریر و استقرایی نوین ارائه نموده است.