چکیده:
در ارتباط با حق ملاقات با کودک، در وجود این حق برای پدر یا مادری که پس از طلاق، حضانت به او واگذار نشده تردیدی وجود ندارد و ماده 29 قانون حمایت خانواده مصوب سال 91 و سایر مواد قانونی مرتبط از جمله ماده 1174 قانون مدنی، این حق را برای والدین شناسایی میکنند؛ لکن ماده 29 قانون مذکور علاوه بر والدین، بستگان طفل را نیز در ملاقات با او ذیحق اعلام کرده است. با توجه به قرارگیری این ماده در فصل طلاق، این سوال مطرح میشود که آیا بستگان تنها در فرض طلاق والدین، حق ملاقات با طفل را دارند یا آنکه به غیر از این فرض، یعنی در صورتیکه والدین طفل صرفا جدا از یکدیگر زندگی میکنند یا آنکه اصلا طفل در خانواده و تحت حضانت والدین باشد هم، اقربا حق ملاقات با طفل را دارند. این مقاله برای پاسخ به این سوال، با روش کتابخانهای در پی اثبات این فرضیه است که حق ملاقات بستگان که عبارتند از اقربای نسبی طفل، مقید به فوت یا غیبت پدر یا مادر طفل بوده و به صورت مطلق و مستقل نیست مگر اینکه مطابق ماده 29 قانون مذکور بهطور استثنایی، وابستگی و مصلحت طفل، اقتضای ملاقات او را با اقربای خود داشته باشد.
There is no doubt that mother or father, who is not awarded to have the custody of the child by the court, has visitation right, as Article 29 of the Family Support Act (passed in 1391) and other related acts including Article 1174 of the Civil Code clearly recognize this right for them. However, Article 29 of the mentioned law claims that in addition to parents, relatives are rightful to visit the child. According to the law, visitation right is mentioned in divorcement chapter and therefore this question arises that their visitation right exists only when parents are legally divorced or they also have the right when parents live apart or even when the child is under custody of both parents. To answer this question, this article is pursuing to prove that relatives who are in blood relation with the child (known as relative relatives) do not have absolute and independent visitation right; In fact, their right is conditional upon death or absence of parents, unless emotional attachment and child's interest and prudence exceptionally necessitates visitation to relatives.
خلاصه ماشینی:
حق ملاقات اقربا با طفل در حقوق ایران عباس میرشکاری 1 ، نفیسه ملکی 2 ، الهام حبیبزاده 3 چکیده در ارتباط با حق ملاقات با کودک، در وجود این حق برای پدر یا مادری که پس از طلاق، حضانت به او واگذار نشده تردیدی وجود ندارد و مادۀ 29 قانون حمایت خانواده مصوب سال 91 و سایر مواد قانونی مرتبط از جمله مادۀ 1174 قانون مدنی، این حق را برای والدین شناسایی میکنند؛ لکن مادۀ 29 قانون مذکور علاوه بر والدین، بستگان طفل را نیز در ملاقات با او ذیحق اعلام کرده است.
2. معیار حق ملاقات قانون حمایت خانوادۀ سال 53، در مادۀ 12 حکم ملاقات اقربا با طفل را در صورت غیبت یا فوت پدر یا مادر موکول به «تشخیص دادگاه» نموده بود، اما در ارتباط با اینکه دادگاه باید چه چیزی را تشخیص دهد تا حکم به ملاقات صادر کند ساکت بود؛ همچنین در این قانون اصلی کلی که حاکم بر قواعد و احکام حقوق خانواده باشد تا بتوان چنین معیاری را استنباط کرد وجود نداشت؛ تا اینکه در قانون سال ۱۳۹۱، قانونگذار به معیار مصلحت و وابستگی عاطفی طفل در مورد حق ملاقات در مادۀ 29 تصریح کرد و همچنین در مادۀ 45 در یک قاعدۀ کلی، رعایت غبطه و مصلحت کودک را در مورد همۀ تصمیمات دادگاه الزامی دانست.
دلیل چنین تمایزی نیز این است که مصلحت و وابستگی عاطفی طفل، در ملاقات او با والدین، «فرض» میشود مگر اینکه خلاف آن در دادگاه اثبات شود رأی شمارۀ 9209970220201057 تاریخ 8/7/92، شعبۀ 2 دادگاه تجدیدنظر استان تهران چراکه مطابق مادۀ 1178 قانون مدنی 1 تربیت فرزند که تصمیمگیری درباره ملاقات یا عدم ملاقات کودک با اقربا امری مرتبط با آن است، اصولاً به تشخیص والدین واگذار شده است.