چکیده:
دین اسلام پاسخگوی تمام نیاز های بشری بوده از این رو در ارتباط با مسائل خانواده به عنوان مهم ترین کانون بشری در پیشرفت آن دقت لازم را به انجام رسانده است. آنچه در این نوشتار مورد بررسی قرارگرفته حضانت از منظر فقه اسلامی با نگاهی به قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران وقانون مدنی افغانستان است. حضانت در فقه اسلامی به معنی پروراندن و نگهداری طفل است، در عصر حاضر کشورها در حد توان کودکانی را که در اثر انحلال ازدواج و یا وقوع طلاق، بدون سر پرست شدهاند، در قوا نین موضوعه شان مورد حمایت قرار دادهاند.
دستورات فقهی، محیط خانواده را به عنوان بستر مناسب برای رشد، کودک لازم دانسته و تأکید میکند، شخصیت کودک میبایست در محیط خانواده یا تحت نظر یکی از والدین پرورش یابد، تلاش نموده تا از فروپاشی این نهاد مقدّس جلو گیری به عمل آورد.
مشهور فقهیان امامیه قائل هستند که در اثر انحلال ازدواج و یا وقوع طلاق حق حضانت کودکان تا هفت سال با مادر وپس از آن با پدر واجداد پدری است، والدین حق ندارد از «حضانت» اطفال خود استنکاف نمایند این معنا در قوانین موضوعه نیز آمده است مذاهب چهار گانه اهل سنت در ارتباط حضانت اطفال تا مدت مورد نیاز کودک با مادر است و پس از آن نظریات مختلفی را ابزار داشتهاند. درقانون مدنی ایران نگاهداری طفل، تا دو سال از تاریخ ولادت با مادر است و پس آن به عهد پدر ولی نسبت به اطفال اُناث تا سال هفتم، حضانت با مادر است. قانون مدنی افغانستان پرورش طفل در خلال تفریق اولیت با مادر نسبی است مدت حضانت برای پسر تا هفت سالگی وبرای دختر تا نه سالگی تعین شده است.
خلاصه ماشینی:
مشهور فقهيان اماميه قائل هستند که در اثر انحلال ازدواج و يا وقوع طلاق حق حضانت کودکان تا هفت سال با مادر وپس از آن با پدر واجداد پدري است ، والدين حق ندارد از «حضانت » اطفال خود استنکاف نمايند اين معنا در قوانين موضوعه نيز آمده است مذاهب چهار گانه اهل سنت در ارتباط حضانت اطفال تا مدت مورد نياز کودک با مادر است و پس از آن نظريات مختلفي را ابزار داشته اند.
١. مشهور فقهيان اماميه قائل هستند که در اثر انحلال ازدواج و يا وقوع طلاق حق حضانت از فر زند پسر تا دو سال و فر زند دختر تا هفت سال با مادر است و پس از آن با پدر در صورت فوت پدر يا بروز مشکلات ديگري مانند جنون و موارد از اين قبيل ، حضانت دو باره به مادر منتقل مي شود ومادر از تمام نزديکان نسبت به حضانت طفل اولويت داردگرچه مادر با غير محارم طفل ازواج کرده باشند، در صورت فقدان پدر و مادر به جد پدري و در صورت نبودآن ، کساني که به ترتيب قرابت و مراتب ارث قرار دارند برعهده آنان ميباشد در صورت تعدد وتساوي مانند جد مادري و مادر بزرگ پدري يامثل عمه وخاله وايجاد خصومت بين آنها با قرعه به خصومت آنان پايان داده ميشود.
در ماده ۲۴۷ قانون مدني جمهوري اسلامي افغانستان ذکر شده است در صورتي که شخص مکلف به اجرت حضانت ، معسر باشد ولي خود طفل ، دارايي و ثروت داشته باشد در اين صورت طفل در مقابل اجرت المثل به مادر تسليم ميگردد.