چکیده:
بدون شک مساله وضو یکی ازمسایل بسیارمهم در باب طهارت است. چرا که مقبولیت وعدم مقبولیت آن نزد شارع، منوط به إتیان صحیح آن می باشد. بدیهی است فرقین درمشروعیت آن بحثی ندارند؛ اما درکم وکیف وچگونگی آن به شدت با یک دیگر اختلاف نظر دارند. آن ها در مقدارشستن صورت ودست ها، ودفعات آن وچگونگی مسح سر وپا ها، ومحل مسح ورطوبت آن، اختلاف نظر دارند. طوری که امامیه با تمسک به مذهب اهل بیت(ع) وظاهر آیه، با طرز خاصی وضو می گیرند؛ اما اهل سنت طریق دیگری پیموده و نه تنها با امامیه بلکه میان خود نیز در این زمینه اختلاف نظر دارند. امامیه می گویند چون در قرآن ازاهل بیت (ع) با عناوینی مانند اهل ذکر، صادقین وراسخون در علم، یاد می شود و پیامبر نیز از آنان به ثقل اصغر، سفینه نوح، واَمان امت تعبیر می نماید، پس باید ازآنان تبعیت نماییم. اما اهل سنت چنان که مشاهده خواهید نمود آن را نپذرفته و در بسیاری از مسایل، همچون مسأله وضو با اهل بیت (ع) مخالفت نموده اند.
خلاصه ماشینی:
(ابن رشد، بدایه المجتهد١٤٢٥: ٢ـ١٨/١؛ مغنیه ، الفقـه علـی المـذاهب الخمسه ١٤٢٧ /٨٤) گفتنی است در این زمینه میتوان به آیه تیمم به عنوان مؤید استناد کرد که بـا توجـه بـه داخـل شدن حرف «فا» بر «امسحوا» میرساند که باید اول صورت مسح شود و سپس دست هـا، ببینیـد: ﴿ و إِنْ کْن تْم مْرضی أْو علی س فر أْو جاء أح دٌ مِْن کْم مِن اْلغائِطِ أْو لا مسْ ت م الِّنساء ف لْم تجِد وا مـاًء ف ت یم مـوا ص عیدًا طِّیبًا فاْمس ح وا بِ وج وهِ کْم و أْیدیکْم مِْنه ﴾ ( مائدد:٦)، از دخول حرف «فا» بر «امسحوا» به دست می آید که در افعال تیمم نیز ترتیب شرط می باشد.
نواقض وضو ﴿ و إِنْ کْن تْم مْرضی أْو علی س فر أْو جاء أح دٌ مِْن کْم مِن اْلغائِطِ أْو لا مسْ ت م الِّنساء ف لـْم تجِـد وا مـاًء ف ت یم موا ص عیدًا طِّیبًا فاْمس ح وا بِ وج وهِ کْم و أْیدیکْم مِْنه ﴾ (مایده :٦) در این آیه مبارکه به ذکر نواقض وضو می پردازد و در آن از چند چیز مانند بول ، غائط و جماع به عنوان نواقض یاد می کند و اما از ریح نیز به دلیل آن که مخرج آن با غائط یکی مـی باشـد بـه عنوان ناقض یاد می شود و همچنین نوم به دلیل خاص جزء آن محسوب می گردد.