چکیده:
اولین جرمی است که از دیدگاه قرآن در زمین واقع گردیدقتل نفس است.مجازات قتل عمد برمبنای حقوق کیفری اسلامی وقوانین موضوعه ایران قصاص است. قوانین به جای انتقام کور فرستاده شده است تااز یک سو آن را از رفتار بیمحاکمه، به حوزه قاضی وقضاوت کشانیده واز سوی دیگر آنرااز رفتاری غیرحقوقی به عملی تبدیل نماید که در عرصه حقوقی بابررسی وضعیت افرادورفتار اتفاق افتاده مورد قضاوت قرارگیرد که برای شناخت جرم، مجرم ومیزان جرم نخست میبایستی دادگاهی تشکیل گردد تاهرنوع جرم وجزابرحسب آن وباعدالت صورت گیرد واز سویی دیگر آن راازصورت انتقام خارج ساخته وبه قصاص تبدیل کند. هدف از قصاص اعدام نیست بلکه هدف زندگی وحیات وترمیم دوباره امور وبازگرداندن افراد یاجامعه با وضعیت عادی است. خداوند در سوره بقره درباره فلسفه قصاص میفرمایند برای شمادر قصاص حیات وزندگی است،ای خردمندان باشد که شما تقوا پیشه کنید.
خلاصه ماشینی:
در ماده 290 قانون مجازات اسلامی جدید جنایت در موارد زیر عمدی محسوب میشود: الف) هرگاه مرتکب با انجام کاری قصد ایراد جنایت بر فرد یا افراد معین یا فرد یا افراد غیرمعین از این جمع را داشته باشد در عمل نیز جنایت مقصود یا نظیر آن واقع شود خواه کار ارتکابی نوعاً موجب وقوع آن جنایت یا نظیر آن بشود خواه نشود.
بخش سوم: موارد عدم قصاص قاتل در قتل عمد قصاص به عنوان یکی از مجازاتهایی است که مقنن در تقسیم بندیهای به عمل آمده از انواع مجازات در قانون مجازات اسلامی و در ماده شانزدهم به آن اشاره کرده است و درواقع مجازاتهایی که جانی به آنها محکوم میشود باید با جنایت وی برابر باشد که این جنایت میتواند منجر به قتل شود یا منجر به جراحت در فرد مجنی علیه گردد.
این استاد دانشگاه توضیح میدهد خوشبختانه بر اثر توجه به پیشنهادهایی که در این زمینه ارائه شد در نهایت مقنن در بند(ب) ماده 290 قانون مجازات اسلامی تغییراتی را ایجاد کرد که بستر لازم برای تبدلی قتلهای قصاص به قتلهای شبه عمد فراهم شود در این بند قانونگذار فعلی میگوید هرگاه مرتکب عملی انجام دهد که نوعا موجب جنایت یا مشابه آن شود هر چند قصد ارتکاب آن جنایت را نداشته باشند ولی آگاه و متوجه باشد که عملی که انجام میدهد جنایت یا مشابه آن است، مرتکب قتل عمدی شده است، به عبارت روشن نیز این دو کلمه((آگاه و متوجه بودن)) را قانونگذار به قانون قدیم اضافه کرده است.