چکیده:
تحلیل جوامع امروزی بدون لحاظ کردن مدرنیته ناممکن است. زیستجهانهای انسانی در عرصههای گوناگون هنوز کمابیش در حال تجربة مدرنیته هستند. یکی از نهادهایی که از مدرنیته متأثر شده خانواده است. هدف این پژوهش مطالعۀ چگونگی تکوین ارزشهای خانواده در شهر ایلام است. رویکرد مطالعۀ حاضر کیفی و مبتنی بر نظریه زمینهای است. برای نیل به این هدف با 32 نفر از زوجین دو دهه (1365-1375 و 1385-1395) ساکن شهر ایلام بر اساس روش نمونهگیری هدفمند و نظری، مصاحبۀ نیمهساختیافته به عمل آمد، دادههای موردِ نظر جمعآوری و سپس با استفاده از فرایند کدگذاری سهمرحلهای (باز، محوری و گزینشی)، 110 مفهوم، 23 مقوله جزء و 27 مقولۀ عمده و در نهایت دو مقولۀ هستهای استخراج شد. یافتههای پژوهش نشان داد تفاوت در ارزشهای خانواده میان دو نسل در شیوۀ همسرگزینی، سبک زندگی، تغییر در سنتهای خانوادگی، فرزندمحوری و ... است. خانواده، بهسمت خانوادۀ مدرن و شکننده در حرکت است. درنتیجه تغییر ارزشها در خانواده وجود دارد که در چند دهۀ اخیر در ایلام تحت تأثیر فرایند مدرنیته و پیامدهای آن قرار گرفته است. در این فرایند دگردیسی ارزشها با محوریت کمرنگشدن سنتها اتفاق افتاده است. ارزشهای سنتی (نسل گذشته) به حاشیه رفته و بهجای آنها ارزشهای مدرن در خانوادهها جایگزین شده است.
Analyzing today’s societies is impossible without considering modernity. The human biospheres in various fields are still more or less experiencing modernity. One of the institutions influenced by modernity is the family. The purpose of this study is to study how family values develop in the city of Ilam. The approach of the present study is qualitative and based theory method. To achieve this purposel with 32 couples living in Ilam for two decades based on purposive and theoretical sampling; A semi-structured interview was conducted‚ The data are collected and then using a three-step coding process (open‚ axial and selective)‚ 110 concepts‚ 23 component categories‚ 27 major categories and finally two nuclear categories were extracted. Findings showed that the difference in family values between the two generations is in the method of choosing a spouse‚ lifestyle‚ change in family traditions‚ child-centered and etc. The family is moving towards a modern and fragile family. As a result‚ there is a change in values in the family‚ which in recent decades in Ilam has been affected by the process of modernity and its consequences. In this process‚ the transformation of values has taken place with the focus on the fading of traditions. Traditional values (previous generation) have been marginalized and replaced by modern values in families.
خلاصه ماشینی:
بـرای نیـل بـه ایـن هـدف بـا ٣٢ نفـر از زوجین دو دهه (١٣٦٥-١٣٧٥ و ١٣٨٥-١٣٩٥) ساکن شهر ایلام بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و نظری، مصاحبۀ نیمه ساخت یافته به عمل آمد، داده های مـوردِ نظـر جمـع آوری و سـپس بـا اسـتفاده از فرایند کدگذاری سه مرحله ای (باز، محوری و گزینشی)، ١١٠ مفهوم ، ٢٣ مقوله جزء و ٢٧ مقولۀ عمـده و در نهایت دو مقولۀ هسته ای استخراج شد.
دوم تجربۀ مدرنیته در شکل بـیقـوارة آن ، از سـال هـای ١٣٥٠ بـه بعـد سـاختار اقتصـادی، اجتماعی و فرهنگی ایلام را به شدت دگرگون کرده است که انعکاس این دگرگونی بر روی نظام خانواده مشهود بوده و آن را با چالش های بسیاری مانند تغییر نقش و جایگاه زنان ، افزایش میزان طلاق ، کاهش میزان ازدواج کاهش فرزندآوری و ...
بر این اسـاس ، خـانواده در ایلام ، در معرض تغییرات چشم گیری مانند تغییر در ساختار، عملکرد، ارتباطات ، ارزش هـا و اطلاعات قرار دارد؛ ازآنجاکه در خصوص تغییرات در خـانواده هـای ایلامـی پژوهشـی صـورت نگرفته و یا اگر پژوهشی انجام گرفته با روش کیفی نیست ؛ در راستای رفـع ایـن خـلأ تجربـی، پژوهش حاضر در نظر دارد وضعیت ارزش های خانوادگی در بین زوجین دو نسل در شهر ایلام مورد بررسی قرار گیرد.
بـرهمین اسـاس ، پژوهش حاضر از چند نظر از مطالعات پیشین متمایز است ؛ نخسـت اینکـه ، بـا اتخـاذ رویکـرد تفسیرگرایی، تاحدودی، از پژوهش های پیشین متمایز است ، دوم ، این بررسی در شهر ایلام مرکز استان ایلام که دارای ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی متمایز با نقـاط دیگـر ایـران اسـت ، سـوم ، نوعی الگوی تغییرات محلی را جهت طراحی سیاست هـای محلـی و مـدیریت تغییـرات ارزش خانواده در جامعه تحت مطالعه را فراهم میکند.