چکیده:
یکی از موضوعاتی که در سال های اخیر نظر روانشناسان را به خود جلب کرده است هوش اخلاقی است، به عقیده روانشناسان، هوش اخلاقی یکی از مسائل جدید در علم روانشناسی محسوب می شود. و به معنای ظرفیت و توانایی درک مسائل خوب از مسائل بد است. به عبارت دیگر، کسی دارای هوش اخلاقی می باشد که از باورهای اخلاقی راسخ و قوی و توانایی عمل کردن به آن ها برخوردار باشد..«میشل بربا» نخستین فردی بود که برای اولین بار هفت فضیلت اخلاقی را برای هوش اخلاقی تعریف کرد که آن ها عبارتند از: همدلی، وجدان، خویشتنداری، احترام، بردباری، انصاف و مهربانی.وی معتقد بود که هوش اخلاقی، توان تشخیص درست از نادرست است؛ یعنی داشتن اعتقادات اخلاقی محکم و عمل کردن بر طبق آن ها به گونه ای که شخص، رفتار درست و محترمانه داشته باشد. هوش اخلاقی به انسان کمک می کند هنگام مواجهه با فشارها و چالش های اخلاقی، از آن ها عبور کند و طبق موازین اخلاقی رفتار نماید.
گرچه موضوع هوش اخلاقی، جدید به نظر می رسد، اما دین اسلام از قرن ها قبل به این فضایل اخلاقی عنایت داشته است و همگان را به رعایت آن ها دعوت نموده است؛ پیامبر(ع) و اهل بیت (ص)به عنوان الگوهای اخلاقی بودند که نه تنها مفاهیم هوش اخلاقی، بلکه تمامی مکارم اخلاقی را به صورت عملی در زندگی خود پیاده کردند.
. اهداف پژوهش به دو دسته علمی وکاربردی تقسیم میشود که از اهداف علمی می توان به معرفت شناسی واگاه کردن عموم ازنتایج تحقیق، شناخت مولفه های هوش اخلاقی ازنگاه دانشمندان غربی وتبین همان مولفه ها از نگاه اسلام و از اهداف کاربردی می توان می توان به تجلی همان معارف کسب شده در مقام عمل و رفتار عموم افراد جامعه در مسیر ساختن جامعه ای همدل و منصف، با وجدان، خویشندار اشاره نمود در پژوهش حاضر به بررسی مولفه های هوش اخلاقی از نگاه میشل بربا و نظر قرآن در مورد انها پرداخته خواهد شد.
One of the topics that has attracted the attention of psychologists in recent years is moral intelligence. According to psychologists, moral intelligence is one of the new issues in psychology. And it means the capacity and ability to understand good things from bad things. In other words, a person has moral intelligence who has strong moral beliefs and the ability to act on them. "Michel Burba" was the first person to first define the seven moral virtues for moral intelligence, which These include: empathy, conscience, self-control, respect, patience, fairness and kindness. He believed that moral intelligence is the ability to distinguish right from wrong; It means having strong moral beliefs and acting according to them in a way that a person behaves correctly and respectfully. Moral intelligence helps man to overcome moral pressures and challenges when faced with them and to act according to moral standards.
Although the subject of moral intelligence seems new, the religion of Islam has been concerned with these moral virtues for centuries and has invited everyone to observe them; The Prophet (pbuh) and the Ahl al-Bayt (pbuh) were moral role models who put into practice not only the concepts of moral intelligence, but all moral virtues.
. The objectives of the research are divided into two categories: scientific and applied. Scientific objectives include epistemology, informing the public about the research results, recognizing the components of moral intelligence from the perspective of Western scientists, and explaining the same components from the Islamic point of view. The knowledge gained in the practice and behavior of the general public in the path of building a sympathetic and fair, conscientious, self-reliant society pointed out that the present study will examine the components of moral intelligence from the perspective of Michel Burba and the Qur'an about them.
خلاصه ماشینی:
) معین، همان ج4ص5180- دهخدا، همان، ج2، ص3176 همدلی، مهارتی است که موجب می شود ضمن مناسبات سالم اجتماعی و تقویت روحیه ی همدلی و هم دردی، کمک رسانی و روابط عادلانه و دوست داشتن سایر انسان ها و قبول این حقیقت که هر انسانی یکی از مخلوقات و تجلیلات الهی است و در ارتباطات خود باید کرامت و عدالت، مهر، حرمت را جلوه گر سازیم، بتوانیم مرزهای روابط بین خود و دیگران را تشخیص داده، از دوستی های نامناسب و ناسالم بپرهیزیم و مؤلفه های این مهارت هم عبارتند از: همکاری با دیگران، دوست یابی و نگهداری از آن ها، همدلی با دیگران، درک دیگران، برقراری روابط صمیمی با دیگران، بیان واضح و روشن تفکرات، رعایت جنبه های اخلاقی اعمال جنسی، تمجید کردن و تشویق پذیرفتن، انتقاد پذیرفتن و انتقاد کردن، توانایی انجام مکالمه چهره به چهره با دیگران.
بُربا، همان، ص268و269) *آموزش راه های مبارزه با بی انصافی به فرزند برای تقویت هوش اخلاقی فرزندان، بهترین کار این است که آن ها را در جریان موارد بی عدالتی قرار دهیم و سپس تشویقشان کنیم که واکنش نشان دهند.