چکیده:
اخیرا خلقیات ایرانی به عنوان یکی از موانع توسعه مورد نظر جامعه شناسان بوده است. هدف اصلی این تحقیق شناخت ابعاد بنیادی خلقیات ایرانی در بستر دانشگاه بود. با استفاده از یک مطالعه پیمایشی و از از طریق روش نمونه گیری در دسترس، تعداد 833 دانشجو و 266 آموزشگر دانشگاهی از دانشگاه های علامه طباطبایی و کردستان مورد مطالعه قرار گرفت. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی محتوای آن توسط متخصصان رشتههای جامعهشناسی و آموزش عالی و پایایی آن بر مبنای آلفای کرونباخ در سطح 9/0 تأیید شد. دادهها بهوسیله آزمون تحلیل عاملی اکتشافی با روش مؤلفههای اصلی تحلیل گردید. نتایج پژوهش نشان داد که خلقیات دانشجویان ایرانی شامل شش عامل بنیادی رفتار کلیشهای و توسل به نیرنگ در امور علمی؛ شخصیت چندوجهی و حسادت؛ خودکامگی و انتقادناپذیری در روابط بین فردی؛ تعصب، سوگیری و پیشداوری در فعالیتهای علمی؛ روحیه استثمار پذیری؛ خودشیفتگی و گرایش به کار فردی بود. همچنین خلقیات آموزشگران شامل شش عامل منفعتطلبی و تجاوز به حقوق دیگران در انجام امور علمی؛ روحیه بهرهکشی و شخصیت چندوجهی؛ خودکامگی و متوقع بودن؛ سوگیری، پیشداوری و تعارف در فعالیتهای علمی؛ روحیه پرسشگری و سماجت علمی؛ و خودشیفتگی و تمایل به کار فردی بود. در مجموع نتایج نشان داد که خلقیات آموزشگران و دانشجویان نمودی از خلقیات عمومی جامعه ایرانی است.
Recently, Iranian Ethics have been considered by sociologists as one of the obstacles to development. The main purpose of this study was to identify the basic dimensions of Iranian Ethics in the university context. Using a survey study and through the available sampling method, Number of 833 students and 266 university teachers from Allameh and Kurdistan universities were studied. A researcher-made questionnaire was used to collect data, the content validity of which was confirmed by experts in the fields of sociology and higher education, and its reliability was based on Cronbach's alpha at the level of 0.9. Data were analyzed by exploratory factor analysis by principal components method. The results showed that the Ethics of Iranian students includes six basic factors of stereotyped behavior and resorting to deception in scientific matters. ; Multifaceted personality and jealousy; Authoritarianism and uncriticism in interpersonal relationships; Prejudice, bias and prejudice in scientific activities; The spirit of exploitation; It was narcissism and a tendency to work individually. Also, The Ethics of educators includes six factors of self-interest and violation of the rights of others in doing scientific affairs; Exploitation morality and multifaceted personality; Authoritarianism and expectation; Bias, prejudice and compliments in scientific activities; ; Morality of inquiry and scientific perseverance; And it was narcissism and a desire for individual work. Overall, the results showed that the Ethics of teachers and students is a manifestation of the general temperament of Iranian society.
خلاصه ماشینی:
واژه هاي کليدي: فرهنگ دانشگاهي، خلقيات ايرانيهـا، آمـوزش عـالي، نظريـه مـم هـا، خلقيات دانشگاهي تاريخ دريافت : ٠٠/٠١/٢٥ تاريخ بازبيني: ٠٠/٠٢/٢٧ تاريخ پذيرش : ٠٠/٠٣/٢٩ فصلنامه راهبرد اجتماعي- فرهنگي، سال ١٠، شماره ٣٨، بهار ١٤٠٠، صص ١٥٧-١٨٧ مقدمه و بيان مسأله دانشگاه ، نماد آموزش عالي کشور، نهادي اثرگذار در فرهنـگ جامعـه اسـت و بـه همين دليل ، موضوع خلق دانشگاهي به عنوان بخشي مهـم از فرهنـگ دانشـگاهي اهميت اساسي دارد (ذولفقارزاده & زارعي, ١٣٩٠, ص .
از زمان مواجهه ايران بـا غـرب جديـد، پرسـش در بـاره ي ماهيـت خلقيـات ايرانيان به عنوان يک عامل اساسي در شکل گيري و تحول اجتماعي مورد نظر قرار گرفت تـا از ايـن طريـق کنکـاش در بـاب ويژگـيهـاي ايرانيـان و نسـبت آن بـا توسعه نايافتگي و يا عقب ماندگي در مطالعات جامعه شناسي جايگـاه خـود را پيـدا کند (نظري مقدم & احمـدي, ١٣٩٧, ص .
در اين راستا ميتوان دو فرضـيه را مطالعه و مورد آزمون قرار داد؛ اول اينکه ، منطق و فرهنگ دانشگاهي بر اين اصـل استوار است که مناسبات فرهنگي، آموزشي، علمي و اجتمـاعي در دانشـگاه هـا بـه عنوان نهادهاي مهم توسعه علم و انديشه بايد بر خلقياتي بنـا باشـند کـه ريشـه در فضيلت هاي عقلاني، علمي، و انساني داشته باشد و بنـابراين متفـاوت از خلقيـاتي باشند که در فضاي عمومي ١ مشاهده کرده ايم .
٦٥) نتيجه اين مطالعات و نظريه هـا بـه نـوعي دلالت بر تبيين خلقيات ايراني بر اساس نظريه مم ها و نظريه تکامـل فرهنگـي دارد و اين موضوع را نشان داده اسـت کـه ايرانـي هـا، داراي ژن هـاي فرهنگـي ثابـت بوده اند که در طول تاريخ تکرار شده است .