چکیده:
این پژوهش با بررسی تطبیقی میان «خلع» و دیگر صورتهای جدایی، مانند «طلاق»، «طلاق بعوض» و «مبارات»، و بررسی ادله و اقوال فقها، به تصویری شفافتر از آنچه که تا به امروز از ماهیت «خلع» مطرح شده دست مییابد. گرچه «طلاق» و «خلع»در بسیاری از شرایط و احکام مشترک هستند، امّا نتایج این پژوهش نشاندهنده تمایز ماهوی میان این دو است. در نتیجه، اطلاقات و عمومات «طلاق» شامل «خلع» نمیشوند مگر جایی که دلیل شرعی دلالت بر شمول آن داشته باشد که در این صورت «خلع» نازل منزله «طلاق» و در حکم آن خواهد بود.
This research investigates the legal effects of marriage contract provision. Through the study of reasons present in the issue, the author concludes that being loyal to the provision is considered as a legal requirement and the one against whom the condition is made can be forced to be faithful. Of course in case of violation from the marriage provision, the option of annulment is not proved, while in case of the impossible provision, option of annulment is proved for the person in his favor the condition is made. In regard with some deeds fulfilling them is in need of the legal signature and leaving them in marriage contract is deemed to be a provision, it is finalized that violation from provision is possible and acting against it though being prohibited is of side effect.
خلاصه ماشینی:
مسئله مورد بررسـي در اين مقاله نيز همين صورت از خلع است ؛ يعنـي هنگـامي کـه خلـع بـدون لفـظ طـلاق انشـاء ميشود، آيا بـه لحـاػ مـاهوي از اقسـام طـلاق اسـت يـا صـورتي مسـتقل از آن ؟ بنـابراين ، صورتي که عملا در طلاق هاي خلع رايج است و عادتا لفظ «طالق » يا «طلقت » در انشاء آنهـا به کار برده ميشود و اصطلاحا طلاق را به خلع منضم ميکنند، از محل نزاع خارج است .
بررسي روايات از اين که در اين روايات ، مانند روايت دوم و سوم و پنجم ، تصريح شده که خلع بـه تنهـايي براي جدايي کافي است و نيازي به همراهي طلاق در آن نيست ، و روايات ديگـري کـه در آنها بر تفاوت «طلاق » و «خلع » تصريح شده است ، مانند آنچه ابن بزيـع در حـديث صـحيح نقل ميکند «سألت أبا الحسن الرػا ...
نتيجه آن که از اين روايات نميتوان به طور قطعي برداشـت کـرد کـه حقيقـت خلـع ، طـلاق است ، بلکه برعکس ، آنچه از روايات ، مانند روايت ابن بزيع از امام رضـا برداشـت مـيشـود، تباين ميان دو حقيقت طلاق و خلع است ؛ گرچه در برخي شرايط و آثار مشترک هستند.