خلاصه ماشینی:
"امیر کبیر و گسترش دانش پزشکی و بهداشت همگانی دکتر محمد حسین عزیزی پیشگفتار هر چند،تاکنون،دربارهی خدمات ارزنده و اصلاحات امیر کبیر، کتابها و مقالههای متعددی در ایران منتشر شده،1با این همه راجع به نقش او،در گسترش دانش نوین پزشکی و بهبود بهداشت همگانی،آثار مستند و جداگانهیی به زبان فارسی،در دسترس نیست.
در کتاب قبلهی عالم،ناصر الدین شاه قاجار،دکتر امانت،دربارهی این اقدام امیر کبیر مینویسند:«میرزا تقی خان در سفر خود همراه خسرو میرزا به سن پترزبورگ و سپس همراه ناصر الدین شاه در سال 1245 هـ.
دکتر پولاک،در آنجا به دانشجویان پزشکی دارالفنون آموزش میداد و در همین بیمارستان بود که اولین عمل جراحی سنگ مثانه را،در سال 1854 میلادی انجام داد و جسد یک اروپایی که مرگ او مشکوک بود،کالبد شکافی کرد.
برخی از این پزشکان عبارتند از:میرزا سید علی(مدرس طب سنتی)،میرزا احمد طبیب کاشانی(مدرس طب سنتی)،میرزا تقی خان انصاری(مدرس طب غربی)،میرزا رضا(مدرس طب غربی)،میرزا کاظم محلاتی(شیمی)،میرزا ابو القاسم حکیم باشی (مدرس طب سنتی)،میرزا علی دکتر معتمد الاطباء(مدرس طب(به تصویر صفحه مراجعه شود) غربی)،میرزا حسین دکتر(مدرس طب غربی)،دکتر ابو الحسن خان بهرامی(مدرس طب غربی را به دانشجویان سال دوم میآموخت)، میراز محمد دکتر کرمانشاهی(مدرس طب غربی و رئیس یکی از بیمارستانهای عمومی)31با تأسیس دارالفنون،دانش نوین پزشکی،به ایران راه یافت و به رسمیت شناخته شد.
Floor,W:Oublic Health in Qajar Iran,p:11,Mage Oublishers (13)-الگود،سیریل:تاریخ پزشکی ایران و سرزمینهای خلافت شرقی، ترجمهی دکتر باهر فرقانی،ویراستهی محمد حسین زمانی،صص 567،560 و 515،انتشارات امیر کبیر،چاپ دوم،1371."