چکیده:
ترجمه در عصر حاضر پدیدهای چندوجهی است که تخصص در آن نیازمند دانستن بیش از واژه و دستور زبان است. این امر به معنی انتقال (وارد و صادر کردن) علم، صنعت، فرهنگ، ادبیات و هنر است. در نتیجه تمرکز بر مطالعات ترجمه، نقد و همچنین راهکارها و علوم روز دنیا اهمیت بسزایی دارد. از آن جایی که حیوانات در زندگی بشر همواره نقش پر رنگی ایفا کردهاند حضور آنها در کنار انسان یا بهعنوان شخصیت اصلی در بسیاری از متون قابل توجه است. ترجمة این اسامی چالشی برای مترجمان در همة زبانهاست. تفاوت موجود در زبان، فرهنگ، تاریخ، جغرافیا، تجربة زیسته، دین، نماد، اسطوره و بسیاری مسائل منشأ تفاوت در نامگذاری حیوانات و تصویر پسزمینهای آنهایند. در این پژوهش هدف آن است تا نشان دهیم ترجمه اسامی حیوانات همیشه بهدرستی صورت نگرفته است. بدینمنظور ابتدا اسامی حیوانات را دسته بندی کرده و سپس با بهره بردن از تعریف معنی در زبانشناسی و پارامترهای فرازبانی نظیر فرهنگ، تاریخ، اسطوره و غیره به تحلیل پارهای ازاشکالات در ترجمه پرداختهایم. پیکره مورد مطالعه آثار ادبی و هنری بوده است. در واقع با رجوع به چند اثر ترجمهشدة زبان و ادبیات فارسی و فرانسه و تقابل آنها با یکدیگر نشان دادیم که واژههایی به ظاهر ساده، چه ناگفتههایی را میتوانند در برداشته باشند.
Translating animal names in literary works has always been a challenge for translators of all languages. Difference in languages, cultures, history, geography, living experience, religions, symbols, myths, and so on, have caused different designation and different background images. In fact, in this research, we tried to demonstrate that the translation of animal names has not always been successful. For this purpose, we have first classified the names of animals then, by glancing the definition of meaning in linguistics and benefiting extra lingual parameters such as culture, history, myth, etc., we have analyzed some problems in translation. The corpus of this study has been literary and artistic works; we refer to several translated works of Persian and French language, in order to prove that translating even simple words like these could be really challengeable for a translator.
خلاصه ماشینی:
fr//http: ) اکنون ، براي توضيح مشکلات و دشواريهاي ترجمه به مسئله معني ١ در ترجمه ميپـردازيم که خاص زبان است و سپسِ المان هاي فرازباني شامل فرهنگ ، چغرافيا، تاريخ و اسـطوره کـه در توليد معنا و مفهوم ٢ دخيل ميباشد را با مثال هايي شرح ميدهيم .
معني و ترجمه اسامي حيوانات بايد اذعان داشت از زمانيکه براي اولين بار در قرن نوزدهم ميشل بـرآل ٣ واژه سِـمانتيک ٤ (معنيشناسي ) را وارد زبان فرانسه کـرد بـه بررسـي معنـي (signification) و معنـا و مفهـوم (sens) پرداخته شده است .
مثال ٣: واژٔە «مرغ » فارسي در زبان فرانسه شـامل سـه معـادل مـيباشـد: Poulet :جوجـه [خوراک]، Poule (مرغ ) و Oiseau (پرنده ) است : به عبارت ديگر مرغ که توان پـرواز نـدارد، در فارسي به معني همۀ ماکيان است کـه در ترجمـه خصوصـاً متـون ادبـي و تـاريخي باعـث مشکلاتي مي شود؛ براي مثال : در کتاب مثنوي ، مولوي ٣٢٩ بار از اين واژه استفاده کرده اسـت ؛ که اکثراً به معني پرنده بوده و به Oiseau ترجمه شده است امـا واژه Poule هـم گاهـا بـراي تأکيد بر اين دوگانگي نمادين و بيان تفاوت بين مرغ و طيور انتخاب مناسبي به نظر مـي رسـد مثالي از حافظ ميآوريم : دولت از مرغ همايون طلب و سايۀ او/ زان که با زاغ و زغن شهپر دولت نبود(بيت ٤) Cherche la Fortune auprès de l’Oiseau royal et de Son ombre : Au corbeau et au milan manquent les pennes de la Fortune.