چکیده:
گواهنمایی مقولهای زبانی است که بر اساس آن، گوینده باید منبع اطلاعات گفتهاش را در قالب تکواژ یا عنصری صرفی در جمله بازنمایی و مشخص کند که آیا گوینده، رویداد را دیده، شنیده، استنتاج کرده یا به شکل دیگری کسب کردهاست. نگارنده ضمن بررسی نمونههایی از فارسی گفتاری به بررسی گواهنمایی در فارسی امروز پرداخته و به روشی توصیفی ـ تحلیلی به این نتیجه رسیدهاست که دستکم برمبنای چند دلیل عمده نمیتوانیم به وجود گواهنمایی در فارسی قائل باشیم: نخست، در فارسی عنصر صرفی اجباری در قالب تکواژ یا واژهبست برای نمایش اختصاصی گواهنمایی وجود ندارد؛ دوم، اشاره به منبع اطلاعات نه به کمک ابزارهای صرفی، بلکه از طریق وجه فعل و به کمک «جمله»، آن هم به صورت اختیاری بازنمایی میشود؛ سوم، وجه مقولهای جهانی است، اما گواهنمایی ویژة تعداد محدودی از زبانهاست؛ چهارم، اگر وجه را از فعل کنار بگذاریم، امکان بازنمایی معنایی این مفهوم به طور کامل از بین میرود؛ پنجم، این مقوله در زبانهای جوامع کوچک و با فرهنگی نهچندان پیشرفته، در قالب نظامی بسیار پیچدهتر به کار میرود.
خلاصه ماشینی:
تحليل معنايي گواهنمايي در زبان فارسي 1 دکتر راحله گندمکار تاريخ دريافت : ١٣٩٧/٠٨/١٣ تاريخ پذيرش : ١٣٩٨/٠٤/١٧ چکيده گواه نمايي مقوله اي زباني است که بر اساس آن ، گوينده بايد منبع اطلاعات گفته اش را در قالب تکواژ يا عنصري صرفي در جمله بازنمايي و مشخص کند که آيا گوينده ، رويداد را ديـده ، شـنيده ، اسـتنتاج کـرده يـا بـه شـکل ديگري کسب کرده است .
نگارنده ضمن بررسي نمونه هايي از فارسي گفتاري به بررسـي گـواه نمـايي در فارسـي امروز پرداخته و به روشي توصيفي ـ تحليلي به اين نتيجه رسيده است که دست کم برمبناي چنـد دليـل عمـده نميتوانيم به وجود گواه نمايي در فارسي قائل باشيم : نخست ، در فارسي عنصر صرفي اجباري در قالب تکـواژ يـا واژه بست براي نمايش اختصاصي گواه نمايي وجود ندارد؛ دوم ، اشاره به منبع اطلاعـات نـه بـه کمـک ابزارهـاي صرفي، بلکه از طريق وجه فعل و به کمک «جمله »، آن هم به صورت اختياري بازنمايي مـيشـود؛ سـوم ، وجـه مقوله اي جهاني است ، اما گواه نمايي ويژة تعداد محدودي از زبان هاست ؛ چهارم ، اگر وجه را از فعل کنار بگذاريم ، امکان بازنمايي معنايي اين مفهوم به طور کامل از بين ميرود؛ پنجم ، اين مقوله در زبان هاي جوامع کوچک و با فرهنگي نه چندان پيشرفته ، در قالب نظامي بسيار پيچده تر به کار ميرود.
“The Study of Evidentiality in Persian: A Typological Approach”, Language Related Research, 8, No. 1 (Tome 36), 79-99.