چکیده:
در چارچوب حقوق بین الملل بشــر، پناهنده کسی است که به علل سیاسی، مذهبی، نــژادی، ملیتی و یا عضویــت در گروههای خاص اجتماعی از ترس جان و شــکنجه خود و افراد خانواده اش که تحت تکفل او هســتند به کشور دیگری پناه می برد. اعلامیه جهانی حقوق بشر، کنوانسیون 1951 ژنو و پروتکل الحاقی 1967 بر لزوم تامین حقوق پناهندگان تاکید نموده اند. در ایران نیز آیین نامه پناهندگان مصوب 1342 شمسی و قانون کنوانسیون 1951، قانون اساسی و قانون مدنی هر یک به نوبه خود موضوع پناهندگی را مورد توجه قرار داده اند. رســیدگی به امور پناهندگان در ایران در صلاحیت مشترک وزارت کشــور و امور خارجه می باشــد. در صورت پذیرش پناهندگی از طرف دولت ایران دفترچه پناهندگی به پناهنده داده خواهد شــد. لــذا از مجموعه حقوق و امتیازاتی نیز برخوردار می گردد. اما ســوالی که با بررسی مقررات حقوق بین الملل و قواعد حقوق داخلی ایران ذهن هر خواننده ای را به خود معطوف می دارد این اســت که آیا مقررات موجود به درســتی و به نحو کافی منافع و احتیاجات پناهندگان را در نظر گرفته اســت و اینکه آیا دولتها می توانند با پناهندگان نســبت به اتباع خود رفتار تبعیض آمیزی داشته باشند
خلاصه ماشینی:
اما سوال اصلي که در اين مقال ذهن هر خواننده اي را به خود معطوف مي دارد اين است که آيا مقررات بين المللي موجود و همچنين قوانين داخلي به درستي منافع و احتياجات پناهندگان را در نظر گرفته اند و اينکه آيا دولتها از جمله دولت ايران مي تواند با پناهندگان نسبت به اتباع خود رفتار تبعيض آميزي داشته باشند.
ماده اول آيين نامه پناهندگي ايران مصوب ســال ١٣٤٢ شمســي نيز پناهنده را فردي مي داند که به علل سياسي ، مذهبي ، نژادي يا عضويت در گروههاي خاص اجتماعي از ترس جان و شکنجه خود و افراد خانواده اش که تحت تکفل او مي باشند به کشور ايران پناهنده مي شــود.
ماده اول آيين نامه اجرايي ماده صد و هشــتاد قانون برنامه سوم توسعه اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اســلامي ايران مصوب ســال ١٣٧٩ شمسي نيز پناهنده را شــخصي دانســته که به علت وجود ترس موجه از اينکه به دليل داشتن نژاد، مذهب ، مليت يا عضويت در بعضي گروههاي اجتماعي يا داشــتن عقايد سياسي تحت شکنجه قرار گيرد، در خارج از کشور محل سکونت معمول خود به سر مي برد و نمي تواند يا نمي خواهد تحت حمايت آن کشور قرار بگيرد.
همچنين طبق بنــد اول ماده ٢٢ قانون کنوانسيون مربوط به وضعيت پناهندگان ، دولت متهعد شده است که در خصوص تحصيلات دوران ابتدايي با پناهندگان رفتاري مانند اتباع خود داشــته باشد.