چکیده:
مطالعه توزیع آماری مناسب برای پدیده استوکاستیک بارش امری ضروری است زیرا تمام برآوردهای دقیق خشکسالی و ترسالی یا پیش بینی های بارشی بر پایه یک توزیع آماری مناسب استوار است. در این تحقیق سعی شده است با استفاده از توزیعهای 61 گانه آماری توزیع آماری مناسب، بر اساس آزمونهای سه گانه اندرسون دارلینگ، کلمونوگراف –اسمیرنوف و کای اسکار مشخص شود. هدف از این مطالعه انتخاب بهترین توزیع فراوانی و توزیع آماری مناسب بارشی برای اقلیم متنوع ایران است. توپوگرافی، موقعیت جغرافیایی مانند زاویه تابش و مدت تابش همچنین پوشش طبیعی باعث تنوع اقلیمی در ایران شده است بنابراین با استفاده از مقادیر ماهانه بارش 43 ایستگاه سینوپتیک برای دوره آماری طولانی مدت 1952 - 2005 و با استفاده از نرم افزار Esay fifty (MathWave EasyFit Professional) توزیع آماری مناسب برای مناطق شش گانه اقلیمی ایران (A,B,C,D,E,F) برآورد شد نتایج نشان میدهد بر اساس آزمونهای آماری کلمونوگراف –اسمیرنوف زیرا آزمون کولموگروف- اسمیرنوف دارای ازتوان بیشتری نسبت به آزمون کای اسکار برخوردار است و همچنین آزمون کای اسکار برای توزیعهای یک متغیره که هدف آن آزمون برازش یا آزمون بر پایه آماره تابع توزیع تجربی (EDF) است استفاده نمیشود علاوه براین آزمون اندرسون دارلینگ برای محاسبه مقادیر با واریانس مجهول طراحی شده است. در نتیجه در منطقهA (اقلیم مرطوب و معتدل خزری) توزیعLog-Pearson 3 و در منطقه B (اقلیم نیمه خشک) توزیع Johnson SB و در منطقه) C اقلیم ناحیه زاگرس (توزیع Burr مناسبترین توزیع آماری میباشند. منطقه D (اقلیم بیابانی خیلی گرم ساحلی) توزیع آماری Gammaو در منطقه E (اقلیم بیابانی خیلی گرم داخلی) توزیع Johnson SB و در منطقه F (اقلیم نیمه بیابانی گرم) توزیع Gen. Gammaمناسبترین توزیعهای آماری هستند. در نتیجه مشخص شد که مناطق خشک B,D,E,F مناسبترین توزیع آماری Gamma,/Johnson SB/ Gen. Gamma, میباشند در حالی که در منطقه خزری و زاگرس (A,C) به ترتیب توزیع Burr, Log-Pearson 3توزیعهای آماری مناسب هستند. میزان چولگی در منطقه A,B,Cکمتر از یک و در مناطق D,E,Fبیشتر از یک میباشد.
خلاصه ماشینی:
توپوگرافی ،موقعیت جغرافیایی مانند زاویه تابش و مدت تابش همچنین پوشش طبیعی باعث تنوع اقلیمی در ایران شده است بنابراین با استفاده از مقادیر ماهانه بارش ٤٣ ایستگاه سینوپتیک برای دوره آماری طولانی مدت ١٩٥٢ - ٢٠٠٥ و با استفاده از نرم افزار Esay fifty (MathWave EasyFit Professional ) توزیع آماری مناسب برای مناطق شش گانه اقلیمی ایران (A,B,C,D,E,F)برآورد شد نتایج نشان می دهد بر اساس آزمون های آماری کلمونوگراف –اسمیرنوف زیرا آزمون کولموگروف - اسمیرنوف دارای ازتوان بیشتری نسبت به آزمون کای اسکار برخوردار است و همچنین آزمون کای اسکار برای توزیع های یک متغیره که هدف آن آزمون برازش یا آزمون بر پایه آماره تابع توزیع تجربی (EDF) است استفاده نمی شود علاوه براین آزمون اندرسون دارلینگ برای محاسبه مقادیر با واریانس مجهول طراحی شده است .
جدول شماره ٣- توزیع آماری مناسب برحسب میانگین بارش ماهانه در منطقه A (به تصویر صفحه رجوع شود) در بررسی توزیع آماری مناسب در منطقه اقلیمی Bمشخص شد که براساس آزمون آماری Smirnov- Kolmogorov هر ماه تقریبا از توزیع خاصی پیروی می کند و تنها ماه ژانویه و فوریه توزیع آماری همسان Gen. Extreme Value تبعیت می کنند و ماه می و اکتبر و دسامبر توزیع آماری Johnson SB برازش یافته است اما بر اساس آزمون آماری Chi-Squared ٦ ماه از سال یعنی ماه های(مارس ،ژوئن ،جولای ،سپتامبر ،اکتبر ،دسامبر) توزیع Johnson SB مناسب ترین توزیع آماری در منطقه اقلیمی نیمه خشک می باشد که نشان می دهد شرایط بارشی منطقه نیمه خشک تنوع زیادی از خود نشان می دهد و همچنین می توان در نظر گرفت که تابع شرایط محلی نیز می باشد .