چکیده:
شناخت و معرفت از مقولههایی است که همه حکما و فلاسفه در مورد آن به بحث و تحقیق میپردازند، آنچه مهم و هدف اصلی است بررسی روشهای رسیدن به شناخت و منابع آن است که تحت عنوان روششناسی شناخت یاد میشود. در روششناسی شناخت باید به منابع اصلی فیلسوف در رسیدن به شناخت توجه کرد. ملاصدرا روش و متد کاملا جدید و تازهای دارد و هیچ یک از روشهای قبل خود را اعم از روش شناخت مشاء، اشراق، عرفان و کلام را به طور کامل نه رد میکند و نه تایید و از روشهای مذکور و منابع آنها از جمله برهان و وحی و شهود نیز استفاده کرده و تحلیل جامع و کامل و تازهای ارائه داده و افقی نو در راه رسیدن به شناخت و معرفت بنا نهاده است.
Cognition and knowledge have been the categories that allscholars and philosophers discuss and research on. In the methodology of cognition, one should pay attention to the main sources of the philosopher in achieving cognition. Mulla Sadra has a completely new method and approach, and he does not completely reject or confirm any of his previous methods, including the method of recognizing peripatetics, enlightenment, mysticism, and theology, and he does not approve of these methods and their sources, including proof and revelation. In addition, the intuition has also been used, and it has provided a comprehensive, complete, and new analysis, and has laid a new horizon for the attainment of knowledge.
خلاصه ماشینی:
ملاصدرا روش و متد کاملا جديد و تازه اي دارد و هيچ يک از روش هاي قبل خود را اعم از روش شناخت مشاء، اشراق ، عرفان و کلام را به طور کامل نه رد ميکند و نه تاييد و از روش هاي مذکور و منابع آنها از جمله برهان و وحي و شهود نيز استفاده کرده و تحليل جامع و کامل و تازه اي ارائه داده و افقي نو در راه رسيدن به شناخت و معرفت بنا نهاده است .
منظور ملاصدرا اين است که اگر در امر کسب معرفت و شناخت ردپاي يک انسان در ميان باشد، به دليل سرشت ممکن الخطايي آدمي ، امکان و احتمال انتقال نکات معرفت شناختي به صورت اشتباه وجود دارد، اما در صورتي که آدمي به طور مستقيم به منبع اصلي فيض و معرفت وصل باشد و داده هاي شناختي خود را از آن منبع دريافت کند، بي گمان شائبۀ بودن اشتباه هم از بين خواهد رفت .
همان طور که اشاره شد، در ميان نوشته هاي سهروردي، بيش از همه ، حکمه الاشراق همراه با شرح آن به قلم قطب الدين شيرازي، نظر ملاصدرا را به خود جلب کرده بود، اما وي از ديگر آثار سهروردي نيز به ويژه از «تلويحات ، مطارحات و هياکل النور» استفاده کرده و در اسفار و جاهاي ديگر به همۀ آن ها ارجاع داده است .
يکي ديگر از موضوعات مهمي که در بحث روش شناختي معرفت از طريق عقل و برهان و استدلال مورد بررسي و تدقيق قرار ميگيرد و در نهايت ، رأي به لزوم استفاده از عقل در مباحث کلامي و حکيمانه داده ميشود، تطبيق شناخت آدمي با واقعيت هاي عالم خارج است .