چکیده:
فرهنگ نویسی یکی ازشاخههای مهم زبان پارسی است.قرن دهم و یازدهم هجری،از درخشانترین دورههایی است که عالمان علم لغت،به ویژه در سرزمین هند،به تدوین و نگارش فرهنگنامهها پرداختهاند.«کشف اللغات و الاصطلاحات » یکی از این فرهنگنامهها است.نویسندهی این اثر«عبدالرحیم بن احمد سور بهاری هندی»از مشایخ صوفیه،کتاب خود را در قرن دهم هجری نوشته است.این کتاب در ششصد وهفتاد و سه باب و به زبانی علمی و ساده نوشته شده و در بر گیرندهی اطلاعات فراوان در زمینههای مختلف است. این جستار ضمن اشارهای کوتاه به تاریخچهی فرهنگنویسی،با ارائهی توضیحاتی چند دربارهی سلوک و اندیشهی نویسنده به بررسی ساختار،سبک و ویژگیهای زبانی این اثر میپردازد.
In the domain of Persian language lexicography is a significant category. The 10tht and 11thh (AH) centuries were the golden period when great lexicographers, especially in India, composed and compiled dictionaries. One of those dictionaries is Abd-al-Rahim Ben Ahmad’s Kasf al-Loghat wa’l-Estelahat (Revealing [of the meaning] of words and terminology). A great Sufi, Abd-al-Rahim Ben Ahmad compiled his book in 673 chapters before 1017 (AH), most probably around the middle of the 16thh century. It uses a simple and scientific language and contains information in various subjects. This article first gives a brief history of lexicography and then reviews the life style and ideas of Abd-al-Rahim to study the structure, style and linguistic features of his dictionary.
خلاصه ماشینی:
معرفي ، بررسي و تحليل نسخه خطي «کشف اللغات و الاصطلاحات » اثري از عبدالرحيم بن احمد سور بهاري هندي الهام آدره ١، دکتر ميرجلال الدين کزازي ٢ تاريخ دريافت : ٩٥/٠٢/٢٢ تاريخ پذيرش : ٩٥/٠٢/٢٨ چکيده فرهنگ نويســي يکي ازشــاخه هاي مهم زبان پارســي اســت .
(همان : ٦٧) در کتاب قاموس نيز آمده اســت : «سغدي زبانان مانوي در ســغد نيز براي پهلوي اشــکاني و فارســي ميانه ترفاني فرهنگ هايي نوشته اند که از آنها آثاري قطعه قطعه درميان نوشته هاي کشف شده ازترفان به دست آمده است .
بررسي کتاب کشف اللغات و الاصطلاحات نشان مي دهد که عبدالرحيم بن احمد، حتي در يک مورد به اين دو فرهنگ اشاره اي نداشته است .
اولين مســئله آن است که به نظر مي رسد کشف اللغات اولين فرهنگي است که به توضيح واژگان و اصطلاحات اهل تصوف مي پردازد و همان طور که پيش از اين گفته شد انگيزه ي اصلي نويسنده از نوشتن کتاب توضيح و تبيين واژگاني از اين دســت بوده اســت .
ويژگي هاي سبکي کتاب کشف اللغات والاصطلاحات ذبيح الله صفا درباره ي نفوذ و رواج زبان فارسي در سرزمين هند مي نويسد: «دوره ي پادشاهان گورکانيان هند اوج اعتلاء نفوذ فرهنگ ايراني و رواج بي چون و چراي زبان و ادب پارســي در سراســر شــبه قاره ي هند بود و اين رواج ونفوذ خاصه با اســتقرار ســلطنت همايون بعد از بازگشــت از ايران به کمال خود رســيد و بعد از آن همچنان در حال گســترش بود».
بررســي نســخه هاي خطي ، نشــان مي دهد اين کتاب در قرن دهم هجري تأليف 51 شده است .