چکیده:
بسیاری ازآثارادبی وفرهنگی کشورما،با تاثیرپذیری از کلام وحی،احادیث نبوی وکلام معصومین(ع) خلق شده است.مثنوی معنوی نیز یکی ازاین آثاراست که افزون برغنای فرهنگی،علمی،عرفانی،تعلیمی ووسعت وعمق دیدگاه مولانادرحقایق انسانی، تاثیر بسیار زیاد کلام وحی برآن تا جایی است که آن را «قرآن عجم» نامیدهاند و همچنین بهره مندی مولوی از احادیث و روایات نبوی وائمهی اطهار(ع) موجب شده تا با وجود تفسیرها، شرحها وتوضیحات وهمچنین تلاشهای بسیاری که در جهت شناساندن این اثرانجام شده، هنوز پژوهندگان عرصهی ادب وزبان فارسی را به کنکاش ومطالعه ودقت وتأمل وا می دارد.دراین مقاله سعی شده است مقایسه ای بین شرح مثنوی نیکلسون با شرح مثنوی استادان فروزانفر،کریم زمانی، واستعلامی در دفتراول مثنوی مولوی موردبررسی قرارگیرد؛ به این منظور شرح مثنوی این استادان را مورد مطالعه و مقایسه قراردادهایم وبا توجه به نکات مشترک بسیاری که دراین شروح وجود دارد تفاوتها و اختلافات موجود دراین چهارشرح را که ناشی از تفسیر ونگرش متفاوت آن هاست مورد بررسی قرارمیدهم.
Most of literal and cultural works has been created in our country is influenced by the lord speech, prophets narration and words of innocents. Masnavi manavi is also one of these works that in addition to its cultural and seientific valuability has learning phases and deep expand Molana’s view points in humanitarian facts has affected by lord speech somehow call this work as "Persian Qoran". Further moreMolana’s by using of prophetic narrations and innocents speeches wants to describe his works however, there are too many interprets, describes and explains, and too many trails for knowing this work has been done till now, he induce Persian litral area researchers to search, study, attention and think on his works till now. In this thesis I have tried to comparison between Nikelson’s description of Masnavi manavi’s first book with works of honorable literature professors Forouzanfar,Karim zamani and Estelami. For this reason I have studied and comparisoned Masnavi’s describes of each of these honorable professors by noticing to more samenesses among them, I have described differencesamong.
خلاصه ماشینی:
مثنوي معنوي نيز يکي ازاين آثاراست که افزون برغناي فرهنگي ، علمي ، عرفاني ، تعليمي و وسعت و عمق ديدگاه مولانا در حقايق انساني ، تاثير بسيار زياد کلام وحي برآن تا جايي است که آن را «قرآن عجم » ناميده اند و همچنين بهره مندي مولوي از احاديث و روايات نبوي وائمه ي اطهار(ع ) موجب شده تا با وجود تفسيرها، شرح ها و توضيحات وهمچنين تلاش هاي بسياري که در جهت شناساندن اين اثرانجام شده ، هنوز پژوهندگان عرصه ي ادب و زبان فارسي را به کنکاش و مطالعه و دقت و تأمل وا مي دارد.
هدف از نگارش اين مقاله آن است که نظريات و ديدگاه هاي نيکلسون و همچنين اســتادان بزرگي چون فروزانفر، کريم زماني و اســتعلامي را در رابطه با اشــعار مولانا بشناسيم و تفاسيري را که بر شرح مثنوي مولانا توسط اين بزرگان نگاشته شده است مورد بررســي قرار دهيم ، و تفاوت هاي اين شــروح ارزشمند را بررسي کنيم و اين که نشان دهيم تا چه حد اين اساتيد از يکديگر تأثير پذيرفته اند و آيا در اين تأثير پذيري به متن اصلي مثنوي نظر داشــته اند يا خير؟ و آيا شــروحي که بر مثنوي نگاشــته شده ارزش و اعتبار يکساني دارند؟ و برترين شارحان ايراني چه کساني هستند؟ و بهترين شرحي که درباره ي مثنوي نوشته شده کدام است ؟ پيشينه پژوهش : در شــرح و تفســير مثنوي معنوي کتاب ها و مقالات و رساله هاي بسياري نگاشته شــده اســت براي نمــونه به کتــاب معرفي و نقد و تــحليل شروح مثنوي نوشته ي (رضا شجري ، ١٣٦٨) مراجعه شود.