چکیده:
هدف محوری این پژوهش، ارزیابی بهرهوری و کارایی صنعت پرورش قارچ خوراکی است. برای تحقق این هدف، با بکارگیری شاخص مالمکوئیست و با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها رشد بهرهوری کل عوامل تولید در صنعت قارچ خوراکی شش استان منتخب (فارس، قزوین، تهران، البرز، خراسان رضوی، و اصفهان) در بازه زمانی 1397-1388 محاسبه میشود. این پژوهش با تجزیۀ شاخص به دو اثر تغییر در فناوری و تغییر در کارایی فنی، بهرهوری کل عوامل تولید را مورد سنجش و ارزیابی قرار میدهد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که استان اصفهان بالاترین بهرهوری را به میزان 8/ 15 درصد در سال (رشد مثبت) دارد و استان البرز با کاهش بهرهوری 6/ 1 درصدی در سال (رشد منفی) مواجه است. با گذشت زمان، نوسانهایی در بهرهوری کل عوامل تولید مشاهده میشود، بهطوری که اثر تغییرهای فناوری بر بهرهوری بیشتر از تغییرهای کارایی فنی است. از اینرو، برای افزایش بهرهوری لازم است کارایی فنی و کارایی مقیاس بهبود یابد که در راستای رسیدن به این مهم، پژوهش حاضر دارای پیشنهادهای اجرایی و پژوهشی است.
The main purposes of this article are to evaluate the productivity and efficiency industry meadow mushroom. To achieve this goal, by using the growth of total factors productivity in industry meadow mushroom of the six selected (Fars, Qazvin,Tehran,Alborz, Khorasan Razavi and Esfahan) provinces in the period of 2008-2018 have been calculated using Malmquist index and data envelopment analysis (DEA) method. By dividing the index into two effects of change in technology and change in technical efficiency, this study evaluates the total productivity of production factors. Also, in this study sought to evaluate the progress and recession rates of productivity. The results indicated that Isfahan province has the highest productivity of 15.8% Per year (positve growth) and Alborz province was facing a decrease in productivity of 1.6% per year (negative growth). On the other hand, the ratio of technological changes to productivity was more than the ratio of efficiency to productivity. So, to increase meadow mushrooms productivity, it is necessary to improve technical efficiency and scale efficiency. In order to achieve this important, the present study executive and research suggestions.
خلاصه ماشینی:
برای تحقق این هدف، با بکارگیری شاخص مالمکوئیست و با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها رشد بهرهوری کل عوامل تولید در صنعت قارچ خوراکی شش استان منتخب (فارس، قزوین، تهران، البرز، خراسان رضوی، و اصفهان) در بازه زمانی 1397-1388 محاسبه میشود.
از اینرو، با توجه به اینکه یکی از اهداف برنامه توسعه کشور افزایش بهرهوری از راه سرمایهگذاری و بهبود کیفیت صنعت قارچ خوراکی است، پژوهش حاضر درصدد ارزیابی بهرهوری و کارایی به روش غیرپارامتریک تحلیل پوششی دادهها (DEA) 3 در این صنعت است تا به این پرسش پاسخ دهد که میزان کارایی فنی، تغییرهای فناوری، و کارایی مقیاس در این زیربخش به چه اندازه است؟ بدین منظور، از دادههای آماری وزارت جهاد کشاورزی مربوط به شش استان برتر کشور در تولید قارچ در سالهای 1397-1388 استفاده میشود تا ضمن اندازهگیری شاخص مالمکوئیست 4 میزان کارایی فنی، تغییرهای فناوری، و کارایی مقیاس در بازه زمانی دهساله پوشش داده شود و مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرد.
روششناسی پژوهش و معرفی مدل با توجه به اینکه هدف محوری این پژوهش اندازهگیری تغییرهای بهرهوری کل عوامل تولید و مولفههای کارایی فنی، پیشرفت فنی، کارایی مدیریتی، و کارایی مقیاس با استفاده از شاخص مالمکوئیست (رویکرد تحلیل پوششی دادهها) در صنعت قارچ خوراکی است، از اینرو جامعه آماری پژوهش، استانهای فعال در تولید قارچ خوراکی و نمونه مورد بررسی شش استان منتخب ایران شامل فارس، قزوین، تهران، البرز، خراسان رضوی، و اصفهان است.