چکیده:
عاشقانه سوز و گداز یکی از داستان های منظوم ادبیات فارسی است که بیان ماجرای عشقی پاک و مقدس از نوعی خبوشانی به یادگار مانده است . آن چه در این داستان به چشم می خورد ، نمود واقعی ستی است به نام «ستی» که صدها سال در بین مردم هندوستان رواج داشته است. هدف اصلی در این پژوهش، بررسی شیوه انتخاب پایان بخشی شاعر در این منظومه است تا دریابیم ، اولا شاعر چه نوع شیوه پایان بخشی –وصال یا فراق – را در عاشقانه برگزیده است و دیگر این که علل و دلایل این انتخاب چه بوده است؟ روش اجرای تحقیق به صورت کتابخانه ای ، توصیفی و با مراجعه به منابع مکتوب و مقالات معتبر بوده است و تلاش شده است در طول تحقیق، به بیان مقدمه، ذکر شرح حال سراینده ی داستان، خلاصه ای از داستان، سپس به معرفی شخصیت های اصلی و فرعی این اثر بپردازیم. شیوه پایان بخشی این داستان به وضوح فراق است. این انتخاب شاعر برای این داستان ریشه در آیین و اعتقادات مردم «شبه قاره» دارد. در ادامه تقدیرباوری و نقش آن در این شکل گیری این شیوه پایان بخشی و نیز شناخت و تبیین دلایل اجتماعی و محیطی سنت ستی، بن مایه های اجتماعی و فکری نظیر مرگ عشاق در پایان داستان، آزادی دختران درانتخاب همسر، تفاوت فضا و شیوه پایان بخشی داستان های هندی با داستان های ایرانی و موارد دیگر باعث انتخاب این شیوه پایان بخشی (وصال یا فراق) برای اثر گردیده است.
خلاصه ماشینی:
(نظري پورگل ، ١٣٧٤: ١٩) در اين تحقيق سعي کرده ايم تا هدف از بررسي شيوه پايان بخشي شاعر به صورت وصال يا فراق در منظومه ي سوز و گداز اثر شاعر فارسي گوي ، نوعي خبوشاني را مورد بررسي و تحليل قرار دهيم .
بررسي دلايل انتخاب شيوه پايان بخشي وصال يا فراق در اين داستان که با آداب و سنت هاي مردم سرزمين هندوستان عجين شده است ، مورد پژوهش و تحقيق قرار گرفته است .
آنچه دراين منظومه زيباي نوعي خبوشاني دستمايه شيوه پايان بخشي داستان در نظر گرفته شده است و در عين غم انگيزي بر شيريني و جذابيت اثر افزوده است ، توجه به آداب و رسوم حقيقي جامعه است که تا مدتها در بسياري از نقاط جهان عشاق براي اثبات تعهد قلبي عشق خود به معشوق انجام مي دادند.
همچنين نويسندگان احوال وي نيز گفته اند که او منظومۀ سوز و گذاز را به شرح يک واقعۀ حقيقي که در عهد اکبر شاه اتفاق افتاده اختصاص داده ، اما به نظر ميرسد که اين منظومه متاثر از «عشق نامه » حسن دهلوي سروده شده است .
انتخاب شيوه ي پايان بخشي فراق در پايان بيشتر داستانهاي هندي ديده مي شود؛ به اين صورت که يکي از قهرمانان مي ميرد و قهرمان ديگر براي اثبات وفاداري خود اصرار مي کند که همراه جنازٔە او مدفون يا سوزانده (ستي ) شود.