چکیده:
با یورش مغولان ، جزایر خلیج فارس اهمیت یافتند. بحرین از مراکز مهم اقتصادی وتجاری بود که مورد توجه قدرتهای آن روز قرار گرفت. اتابک ابوبکر سلغری(623-658)ه.ق، باتصرف جزیره کیش وبا استفاده از ضعف دولت عیونی بحرین(469-636)ه.ق با یورش بحرین را تصاحب کرد. سلغریان نهیاتا زیر فشار قبایل بنی عامر وظهور محمود قلهاتی (641-676)ه.ق وتهدیدهای مغولان ، از بحرین عقب نشسته و حکومت آنجا را به سران بنی عامر سپردند(654ق). نوشته پیش رو با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی ومنابع کتابخانه ای در پی توصیف شیوه فتح بحرین توسط سلغریان ودلایل عقب نشینی آنها از آن سرزمین است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که شبکه ای شامل سطوح مختلف از دلایل ، در سطح محلی وقایعی چون رقابت بنی عامر ودر سطح منطقه ای برآمدن ملوک جدید هرموز ودر سطح بین المللی ناامنی بوم وبر ایران بر اثر حملات مغول، عقب نشینی سلغریان از بحرین ضرورت یابد.
Abstract
After the Mongol invasion, the islands of the Persian Gulf became more important. One of these islands was Bahrain, which was considered as one of the important economic and commercial centers by powerful countries.
Atabak Abu Bakr Salghari (623-658) AH, was able to invade and capture Bahrain, after capturing the Kish Island. using the weakness of the Oyuni government of Bahrain (469-636) AH.In the end, the Salgharian left Bahrain under the force of the tribes of BaniAmer and Mahmud Qalahati (641-676) AH and the threats of the Mongols. then the tribe of BaniAmer (654 AH) became the rulers of this land.
This article intends to describe the conquest of Bahrain by the Salgharian using library sources and descriptive-analytical research methods and explains the reasons for their retreat.Studies show that different reasons, at different levels, have led to the departure of the Salgaryan from Bahrain. At the local level: reasons such as the BaniAmercompetition,At the regional level: the emergence of the king of Hormuz,And finally, at the international level: the insecurity of Iran after the Mongol invasions.
Keywords: Atabak Abu Bakr Salghari, Oval Island, Qatif, BaniAmer Tribes, Bahraini Ionian Government
خلاصه ماشینی:
سـلغریان بـا شکسـت ملوک بنیقیصر کیش ، صاحب ناوگان دریایی مورد نیاز برای اعمـال نفـوذ در خلـیج فـارس شدند و با تصرف بحرین ، راه های تجاری خلیج فارس را تحـت کنتـرل درآوردنـد و مزایـای اقتصادی مهمی به چنگ آوردند.
در ایـن پژوهش به این پرسش ها پاسخ داده شده است که : تحت چـه شـرایطی و چگونـه سـلغریان فارس توانستند بحرین را فتح کنند؟ علل و عوامل مؤثر در کاهش نفـوذ سـلغریان فـارس بـر بحرین کدام اند؟ نقش این علل و عوامل در این کاهش نفوذ چیست ؟ با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و بـا کمـک مطالعـات باستان شناختی، برای بررسی پرسش های فوق و پاسخ به آنها، نخست باید نگـاهی داشـت بـه پیوستگی تاریخی بحرین با ایالت فارس تا اهمیت آن برای قدرت های شـکل گرفتـه در ایـن ایالت روشن شود.
در مقالۀ حاضر که تنهـا بـه دورة نفـوذ سـلغریان فـارس در بحرین پرداخته شده ، سعی شده است تحولات این دوره با استفاده از کتب تاریخ و جغرافیا و شعر وگزارش های باستان شناسی مورد بررسی قرار گیرد.
در برخی منابع از جمله تاریخ وصاف و فارسنامه یورشها و تهدیدهای قبایل سـاکن بحـرین ، به ویژه قبایل بنیعامر علت عقب نشینی سلغریان از بحرین یاد شده است ، اما پـس از بررسـی تحولات معاصر این دوره در حوزة خلیج فارس و سرزمین های مجـاور، دلایـل دیگـری نیـز اهمیت مییابند که به شرح زیر است .