چکیده:
اکثر رخدادهای تاریخی به واسطه گذر زمان از حافظه تاریخ حذف شده اند. امّا برخی وقایع- به دلیل ماهیتی که دارند و اصول و ایده هایی که منجر به شکل گیری آنها شده است؛ علی رغم شکست ظاهری چنان زنده و پویا باقی مانده اند که خود منشأ الهام برای شکل گیری و وقوع حوادث مهم تاریخی دیگر شده اند. نهضت عاشورا و قیام امام حسین (ع) یکی ازاین وقایع پویا، زنده و برانگیزاننده می باشد. شعر معاصر ایران و کشورهای عربی از میراث دینی و باورهای مذهبی وسرچشمه های عقیدتی بهره مند گشته است. قیام عاشورا و نهضت کربلا و عناصر پویای آن نقش مؤثّری را در جهت دهی افکار و تعالی اندیشه ها در شرایط بحرانی و جنگ در این کشورها دردوره معاصر ایفا کرده است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی به تبیین شرایطی پرداخته است که شاعران متعهّد معاصر را وادار کرد به بیان عناصر این نهضت بپردازند. در ایران دفاع مقدس و انگیزه وطن دوستی و در اعراب مسأله رهایی و سرزمین های اشغالی و ایحاد انگیزه برای پرهیز از کم همّتی و بی عملی انگیزه سرودن شعر گشته است. یافته های پژوهش نشان می دهد نهضت عاشورا توانست با ایجاد پیوند بین گذشته و حال نقش مؤثّری در انگیزش و پویایی نهضت های معاصر ایران و جهان عرب ایفا کند.
Political events that occurred in the contemporary history of both Iranian and Arab states, in the large extent, could change the political and social fate of these countries. The Iraqi eight year war caused the Iranian nation and the state to become more united against the enemy; they achieved brilliant victories. Such combat and victory was quite distinct and prominent in the literature of that time. In Arab localities, after Second World War, based on the Britain conspiracy, Israel constituted its government in Palestinian area. The aggressive behavior of the Zionists motivated people in Palestine and other Arab states to fight against Israel. The Arabic literature and poetry, in this course, was full of invitation to war and resistance against the enemy. The Karbala movement and the rising of Imam Hossain as a symbol have important role in these combats, poetry, and the literature. The purpose of this study is to investigate the positive impact of Karbala movement on the contemporary literature and poetry of these countries in order to improve the spirit of resistance against the enemies.
خلاصه ماشینی:
به چند کتاب که در حوزه ادب پايداري چاپ شده است ، اشاره مي شود: آوازهاي نسل سرخ ، عبدالجبار کاکايي، نشر عروج ؛ بيداري کلمات ، جواد محقق ، انتشارات روايت فتح ؛ شعر امروز ، ساعد باقري، مجمدرضا محمدي نيکو، انتشارات انجمن شاعران ايران ؛ صور خيال در شعر مقاومت ، حسن قاسمي، نشر فرهنگ گستر؛ بررسي ادبيات منظوم دفاع مقدس (٣ جلد) ، محمدرضا سنگري، انتشارات پاليزان .
» مولا/ حرير پاسخ تو/ عاشقانه پيچيده ست ؟ ( اسرافيلي ، ١٣٧٢: ٧) ٣-ياد کرد رشادت هاي سرداران عاشورا تاريخ صدر اسلام و رشادت ها و جسارت هاي بزرگان دين مانند امام حسين (ع ) و يارانش و نيز عملکرد اعضاي خانواده ايشان چون زينب (ع ) و کودکان خردسال امام حسين (ع ) در اشعار شاعران دفاع مقدس براي تداوم مقاومت نمودي چنين يافته است : غلام همت توأم که بازوي بريده ات لواي عزت و شرف به قله زمانه زد (شاهرخي،١٣٧١: ١٤٩) (صص ) تو با غيرت وآب و دست بريده قيامت به پا مي کني يا ابوالفضل (حسينجاني،١٣٧٦: ٦٤ ) دين اگر با خون من احيا شود خون فشانم ، خون که تا دريا شود (وسمقي،١٣٦٨: ٣٠) اشاره به حديثي از امام حسين (ع ) بااين مضمون « ان کان لم يکن ديني الا بقتلي فياسيوف خذيني » ٤-مقايسه سربازان با ياران امام حسين (ع ) موارد متعدد از اين شباهت ها را مي توان يافت : سلام اي کربلاي خون هويزه حسينت بود با ياران ديگر به خون آغشتگان بي سرو دست رديف قاسم و عباس و اکبر سلام اي پيرمردان مجاهد دل از جان کنده همپاي پيمبر به جبهه خود حبيب بن مظاهر به پشت جبهه سلمان و ابوذر (شهريار،١٣٧٢: ١٦٧) ايثارگران شعار عرفان بودند بر خيمه عاشقان نگهبان بودند هرچند که بي شکيب و عطشان بودند مانند هزار چشمه جوشان بودند (حسين اسرافيلي www.