چکیده:
با روی کار آمدن پوتین در سال 2000 م. و اتخاذ سیاست موازنهسازی میان بازیگران بینالمللی، سیاست خارجی روسیه در قبال کشورهای خاورمیانه تغییر کرد. در همین راستا روابط روسیه با اسرائیل نیز دچار تحول و چرخش قابل توجهی شد. این دو با اتخاذ سیاست عملگرایانه مبتنی بر منفعت، پس از چهل سال، تلاش نمودهاند سطح و عمق روابط خود را نسبت به گذشته توسعه دهند. این نوشتار تلاش دارد با نگاه واقعگرایانه و با روش کتابخانهای به این پرسش پاسخ دهد که «روابط روسیه و اسرائیل در دوران ریاست جمهوری "پوتین" چگونه تغییر کرده است و تاثیر ایران بر این روابط چگونه بوده است؟» فرضیۀ پژوهش اینگونه بوده است که روسیه و اسرائیل با تغییر سیاست و تحت تاثیر شرایط بینالملل روابط گستردهای را در ابعاد مختلف تجربه میکنند. بررسی روابط روسیه و اسرائیل نشان میدهد روابط این دو ضعیف، اما رو به افزایش است. روابط تجاری محدود به تجارت مواد اولیه است و تجارت کالاهای مبتنی بر تکنولوژی به دلیل الگوی سیاست خارجی اسرائیل به صورت محدودی انجام میشود. روابط نظامی نیز به دلیل وابستگی شدید صنایع نظامی اسرائیل به آمریکا ضعیفترین رابطۀ بین اسرائیل و روسیه است. با وجود موضوعات مهم استراتژیک همچون مسئلۀ ایران و خاورمیانه، و روابط استراتژیک اسرائیل و آمریکا که مانع گسترش روابط آنها میشود، طرفین در جهت تقویت روابط تلاش میکنند.
As Putin came to power in 2000 and adopted a policy of balancing in international relations, Russia's foreign policy toward the Middle East changed. Russia's relations with Israel have also undergone a significant upheaval, and after about 40 years Russia and Israel expand their relations. Various factors such as Israel’s refusal to criticize Kremlin’s actions in Chechnya and Ukraine, as well as its non-compliance in Western sanctions against Russia, and the development of trade-economic relations in the Middle East have led Putin to expand relations with Israel, especially in the early years of his presidency. An examination of Russian-Israeli relations from various aspects shows that, the relation between the two, though weak, is positive. Trade relations are limited to the trading of raw materials, and hi-tech trading is limited because of Israel's foreign policy model. Military relations are also the weakest link between Israel and Russia because of Israel's heavy dependence on the US military industry. And despite important strategic issues such as Iran, Syria and Palestine, which hinder the expansion of their relations, the two sides are working to strengthen their relation.
خلاصه ماشینی:
حامد موسوی و امین نائینی در مقالۀ «توسعه روابط روسیه _ اسرائیل و تأثیر آن بر منافع ایران» (1398) این رابطه را مبتنی بر سیاست خارجی روسیه بهخصوص در دورۀ پوتین و تأثیر آن بر منافع ایران تحلیل کرده است.
فرشاد رومی در مقالۀ «چشماندازی بر راهبردی شدن روابط روسیه و رژیم صهیونیستی در دورۀ پوتین (با نگاه به منافع جمهوری اسلامی ایران)» (1396) با رویکرد کارکردگرایانه به بررسی این روابط از جنبههای مختلف پرداخته است، اما وی با استناد به مقالات مندرج در رسانههای روسی و تفاهمنامههای امضا شده بین روسیه و اسرائیل، سطح روابط اقتصادی و فنی این دو را بسیار خوب و آنها را شریک اقتصادی مهم در نظر گرفته است.
اما نکتۀ حائز اهمیت در اکثر این تحقیقات توجه به رابطۀ اسرائیل و روسیه از نگاه کلی و مبتنی بر تعاملات جاری سیاسی است بهگونهای که کمتر به آمارها و جزئیات روابط بهخصوص در ابعاد اقتصادی و تجاری پرداختهاند.
از این رو در دهۀ گذشته روابط مبتنی بر منافع مشترک در حوزههای مختلف خود را با قدرتهای بزرگ همچون چین، هند و برزیل و بهخصوص با روسیه و اعراب بهویژه کشورهای خاورمیانه و حاشیه خلیج فارس گسترش داده است (Lerman, 2018), (Dentice, 2019: 2).
3. وجود حجم قابل توجه و نفوذ یهود در ارکان و ساختار سیاسی روسیه و نیز حضور روستبارها بهعنوان مهمترین و گستردهترین اقلیت در اسرائیل که باعث گسترده شدن روابط تجاری و سرمایهگذاری خارجی میشود.
(Krasna, 2018b, 15) توسعۀ روابط روسیه با رقبای منطقهای اسرائیل بهخصوص ایران نیز از جمله موانع تقویت این دست از همکاریها است.
org/ publication/ russian-policy- across- middle-east-motivations-and-methods Krasna, J.