چکیده:
در این مقاله آداب گفتگو از نگاه قران کریم و پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله) مورد تحقیق و بررسی قرار گرفت. اهمیت گفتگو و جایگاه آن در قرآن کریم با تاکید بر فطری بودن، انواع گفتگو و سپس آفات گفتگو از دیگر محورهایی بود که در ادامه بررسی شد.
اهمیت این مقاله، یافتن پاسخی برای پرسش های طرح شده بود؛ اینکه: چرا گاهی در محاوره و گفتگوهایمان با دیگران دچار مشکل می شویم؟ آداب صحیح و قواعد درست کدام است؟ قرآن کریم در این زمینه چه اصولی را عنوان می کند؟ پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) چه روش عملی را به کار می بردند؟ و اینکه آفات و آسیب های گفتگو چیست؟
از جمله نتایجی که در این تحقیق حاصل شد، اینکه: آدابی همچون حسن گفتار، حقگویی، خوش خلقی، ملایمت، تواضع، نیکوکاری به خانواده و مردم و مستمندان، و دوری از بدگویی و صدای بلند و... از آیات الهی و سخنان پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) ذکر میشود. در مناظره رفتارهایی همچون گوش دادن به مدّعای مخاطب و انتخاب بهترین سخن، دوری از جدال، به نرمی سخن گفتن، دوری از پرخاش و... نیکو محسوب می گردد. در آفات گفتگو نیز بیهوده گویی، پرگویی، چاپلوسی، غیبت، خشم و... را در قرآن کریم و سخنان پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) مورد ذم درمی یابیم. نتیجة نهایی آن که برای رسیدن به یک گفتگوی صمیمانه، موثر و دلنشین بایستی از قواعد ذکر شده پیروی کرده و از آفات شمرده شده نیز دوری کنیم.
In this article we studied and avaluated ‘Manners of conversation from perspective of the Holy Quran and the Prophet (Peace Be Upon Him)’. We studied the importance of dialogue and its place in the Quran, emphasizing on its quality of being natural, various types of conversation and harmful aspects of conversation. The significance of this research was due to finding answers for the question put forward; that is: Why do we, sometimes, face problem in the dialog and conversations with others? What are the proper manners and rules? What are the principles set by the Quran in this regard? Which practical method the Prophet (PBUH) used to adopt? What are harmful aspects and damages of conversation? Some of the results obtained in this study are : manners such as good speech, truthfulness, good behavior, gentleness, humility, beneficence to family, people and needy ones, and avoiding backbiting and talking loudly etc. are mentioned in Quranic verses and sayings of the Prophet (PBUH). In debates, behaviors such as listening to the claims of the opponent, choosing the best words, avoiding controversy, speaking softly, avoiding aggressiveness... are considered good. As for the harmful aspects of dialogue, Quran and the holy Prophet (PBUH) condemn prattle, talkativeness, flattery, backbiting, anger etc. The final result is that to reach an amicable, efficient and pleasant conversation , one should follow the above mentioned rules and should also stay away from the stated harmful aspects of dialogue.
خلاصه ماشینی:
اهمیت این مقاله، یافتن پاسخی برای پرسشهای طرح شده بود؛ اینکه: چرا گاهی در محاوره و گفتگوهایمان با دیگران دچار مشکل میشویم؟ آداب صحیح و قواعد درست کدام است؟ قرآن کریم در این زمینه چه اصولی را عنوان میکند؟ پیامبر اکرم9 چه روش عملی را به کار میبردند؟ و اینکه آفات و آسیبهای گفتگو چیست؟از جمله نتایجی که در این تحقیق حاصل شد، اینکه: آدابی همچون حسن گفتار، حقگویی، خوشخلقی، ملایمت، تواضع، نیکوکاری به خانواده و مردم و مستمندان، و دوری از بدگویی و صدای بلند و...
برای بیان ضرورت تحقیق در زمینة آداب گفتگو به این نکته اشاره میشود که سخن گفتن از امتیازات انسان به حساب میآید؛ با اینکه سخن گفتن در ابتدا به عنوان یکی از کمهزینهترین امور تلقی میگردد؛ اما باید گفت به کارگیری این نعمت بیبدیل که از امتیازات انسان است، آداب و موازینی دارد که بدون آن نه تنها بهرة لازم حاصل نمیگردد، بلکه گاه مشکلات غیر قابل حل و ضایعات جبرانناپذیری نیز به بار خواهد آمد.
5) آفات گفتگو از نظر قرآن کریم و روایات پیامبر اکرم9 غضب و خشم گرفتن در هنگام گفتگوها غضب در لغت به معنای تندخویی و خشم است و در اصطلاح اخلاقی، هیجان و حرکت خاصی از روح انسان به منظور غلبه و شکست دادن و خُرد کردن است.