چکیده:
واکنش رهبران سیاسی به دنیاگیری ویروس کووید 19، آزمونی جدید در عرصه بینالملل به شمار میرود و نحوه تصمیمگیری سیاستمداران در شرایط گسترش این بیماری، میتواند موجب تغییراتی در سیاست خارجی کشورها و سیاست بینالملل باشد. در همین حال در مطالعه بحرانهای جهانی، که مستلزم واکنش سریع و مستقیم رهبران است از آن حیث که مطابق نظریات تصمیمگیری، رفتار اشخاص، افراد یا گروههایی که در کادر تصمیمگیری و تدبیر بحران فعالیت میکنند بیشتر مورد توجه قرار میگیرد، میتوان دستاوردهای نظری و عملی بیشتری را برای تحلیل روابط بینالملل ارائه داد. از دیدگاه نظریه «پلیهیوریستیک» که به سازوکارهای شناختی مورد استفاده تصمیمگیرندگان در هنگام اخذ تصمیمات پیچیده سیاست خارجی اشاره دارد، رهبران و تصمیمسازان، دستاوردها و خسارات را به صورت سیاسی و نه اقتصادی میسنجند. مطابق این نظریه، تصمیمگیران در زمان تصمیمگیری، از سویی به رد بدیلهایی که برای آنان از منظر بقای سیاسی غیرقابل پذیرش است میپردازند و از سوی دیگر، بدیلهای خود را از زیرمجموعه بدیلهای باقیمانده با ملاحظه افزایش منافع و کاهش خطرات انتخاب میکنند. این مقاله با بهرهگیری از آموزههای نظریه پلیهیوریستیک و با روش تحلیل روند و تحلیل پسارویدادی، نشان داده است که تصمیمسازان جمهوری اسلامی ایران در بحران کرونا، چگونه میکوشند تا خود را از انزوا و دیگر پیامدهای حاصل از تحریمهای آمریکا خارج کنند و این تصمیمگیریها در شرایط کرونا چه تضمنها و پیامدهایی در آینده سیاست خارجی ایران دارد.
The reaction of the world's political leaders to the Covid-19 pandemic is a new one in the international arena, and this pandemic could lead to changes in the foreign policy of countries and international politics. Meanwhile, The Poliheuristic Theory of Decision-Making, represents a leading theoretical effort in Foreign Policy Analysis (FPA), to transcend the divide between cognitive and rationalist approaches to explaining foreign policy decisions. From the point of view of "Poliheuristic" theory, decision-makers, when making complex foreign policy decisions, assess the gains and losses politically, not economically. Using the teachings of Poliheuristic theory and post-event analysis, is shown, the decision-makers of the Islamic Republic of Iran, how in the Corona Crisis, are trying to free themselves from the isolation and consequences of US sanctions. The article also shows that the decision-makers of the foreign policy of the Islamic Republic of Iran, who have faced many problems due to the tightening of sanctions and the withdrawal of the United States from the JCPOA, have gained, a new opportunity to bargain with the world.
خلاصه ماشینی:
این مقاله با بهره گیری از آموزه های نظریۀ پلیهیوریستیک و با روش تحلیـل پسـارویدادی، بـه ایـن پرسش پاسخ میدهد که «تصـمیم سـازان جمهـوری اسـلامی ایـران ، چگونـه کوشیده اند در بحران کرونا، خود را از انزوای بین المللی ناشی از تحـریم هـای آمریکا خارج کنند و این تصمیم گیریها در شرایط کرونا، چه پیامدهایی برای آینده سیاست خارجی ایران دارد؟».
بـه بیـان بهتـر، همه گیری کرونا و تهدید ناشی از این بیماری برای جمهوری اسلامی ایران ، به عنوان نظام سیاسی زیر فشار رژیم کم سابقۀ تحریم های بین المللی و درعـین حـال ، یکـی از کشورهایی که بیشترین شمار مرگ ومیر ناشی از کرونا را به نام خود ثبت کرده است ، نه تنها سبب فراروی ایران از پایبندی به اصول سیاست خارجی خـود نشـده اسـت ، بلکه این کشور را در مسیر استفاده از کرونا به عنوان ابزار جدیـد سیاسـی قـرار داده است .
com/fa/news/718442 پرتال خبری وزارت امور خارجه ایران (١٣٩٨)، «دکتر روحـانی در نامـه ای بـه تعـدادی از سران کشورهای جهان : مقابله با کرونا مسـتلزم اقـدامات هماهنـگ و مشـترک منطقـه ای و بین المللی است »، دردسترس در: https://mfa.
ir/portal/newsview/577511 پرتال خبری وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران (١٣٩٨)، «تحریم های یکجانبـه و غیرقانونی آمریکا مانع عمده ای برای مبارزه با شیوع کرونا در کشورمان است که باید پایـان یابد»، دردسترس در: https://mfa.