چکیده:
مقاله حاضر از نوع مروری توصیفی هست که با استفاده از منابع مختلف نگاشته شده است. هدف از به تحریر در آوردن این مقاله بررسی بررسی ویژگی و درون مایه اشعار اقبال لاهوری و شناساندن سیمایی بهتر اقبال لاهوری به علاقه مندان به این علامه بزرگوار است. نتیجه این مقاله نشان می دهد که چنانکه از ظاهر اشعار اقبال لاهوری پیداست، در سرودن اشعار درباره اهل بیت(ع)، تحت تاثیر شاعران بزرگی مثل مولوی و حافظ شیرازی بوده است. باید گفت اگر چه تعبیرات و توصیفات به کار برده شده از جانب اقبال لاهوری، شباهت های فراوانی با دیدگاه های شیعه دارد، هر چند ثابت نشده ولی می توان گفت که وی یک سری واقعیت ها را درک کرده بود و از مطالعه ی آثار وی چنین بدست می آید که شیعه و سنی در نزد وی چندان تفاوتی نداشت.
خلاصه ماشینی:
او در ميان مسلمان و فعالان سياسي عصرش جايگاه ويژهای برای خود بازكرد، و در شمار معدود كساني قرارگرفت كه طرحي نو در انديشه ديني بوجود آورد؛ لذا اشعار وی از ويژگي هايي برخوردار است كه او را از اشعار ساير شخصيت ها متمايز مي كند: جنبه ی عرفانی بودن اشعار وی جنبه ی عرفاني در شعر و آثار اقبال نمود ويژهای دارد، ارزشهای مثبت تصوف را تائيد و جنبه های منفي آن رارد مي كند، به مردم توصيه مي كند در سايه توجه به تعليمات قرآني راه زندگي را پيدا كنند مي فرمايد: ز من گو صوفيان با صفا را خدا جويان معني آشنا را غلام همت آن خود پرستم كه با نور خودی بيند خدا را(دیوان اقبال) ارجاع به قرآن توجه و تمايل وی به قرآن، تعليمات اسلامي، پيامبر اكرم)ص( و خاندان وی نيز قابل توجه مي باشد.
دامن زدن به اختلاف مذهبي برای اقبال لاهوری خيلي رنج آور بود؛ هر چند كه حنفي مذهب بود، اعلام مي داشته كه اين كارها وحدت اسلامي را از بين ميبرد، شيفتگي وافری به خانواده اهل بيت داشته، با صداقت ويژه و سوز و گداز خاصي در مدح اهلبيت زبان را به شعر واداشته تا جائيکه، ولايت آنها را عامل زنده بودن خود ميدانسته و اين چنين اقرار مي كرده كه: قوت دين از مقام وحدت است وحدت ار مشهود گردد ملت است وحدت افکار وكردار آفرين تا شوی اندر جهان صاحب نگين عشق به ولایت اقبال در جای جای ديوانش توصيف از علي)ع( با تعبيرات مختلف از قبيل كرار، مسلم اول، مرتضي، مشکل گشا و ...