چکیده:
«جورج گوردون لرد بایرون»، شاعر انگلیسی تبار سدۀ نوزدهم، در آثار خود به شدت تحت تأثیر ادبیات فارسی و شرقی قرار گرفتهاست. حیات این شاعر مقارن با شروع پیدایش «عصر ویکتوریایی»، وسبک «رمانتیسیسم» و آغاز نمود اثرپذیری ادبیات اروپا از ادبیات ایران و زبان پارسی است؛ از اینرو وی به عنوان چهرۀ شاخص و نماد رمانس اروپا و از متأثران ادبیات فارسی شناخته میگردد.
در این پژوهش سعی شده است با ابزار کتابخانه ای و اسنادی و تکیه بر شیوۀ تحلیلی و تطبیقی، سهم نمایشنامۀ «مانفرد» از میان آثار لرد بایرون در اثرپذیری از ادبیات فارسی روشن گردد. نتیجه آن که، اثر مذکور به شکل چشمگیری از جهت «نمادها»، «مفاهیم»، «خیالانگیزی» و حتی «واژگانی»، تحت تأثیر آثار زبان و ادبیات فارسی و فرهنگ و اساطیر شرقی است که در اثر مطالعات بایرون در ناخودآگاه وی گرد آمده است. همچنین داده های پژوهش نشان می دهند که دو مقولۀ «آیین زرتشتی» و «عرفان گرایی» در اثرپذیری بایرون از ادبیات فارسی، دارای بیشترین سهم بودند که وی در شخصیت سازی و فضاسازی اثر خود ، از آنها بهره گرفته است.
George Gordon Lord Byron,a British poet of 19th century, was heavily influenced by Oriental and Persian literature in his works. The poet’s life coincided with beginning of the “Victorian age”, and “romanticism” style emergence and the beginning of the European literature’s impressionability presentation from Iranian literature and Persian language; hence he is known as an outstanding person and European renaissance’s symbol and among the Persian literature’s impressed ones.
In This research attempt to clarify the “Manfred” Play’s contribution among Lord Byron’s works in Persian literature’s impressionability through library and documentary tools and relying on an analytical and comparative method. The result is that the above work is influenced strikingly by the works of Persian literature and language, Oriental myths and culture in “symbols”, “concepts”, “fantasies” and even “lexical” terms, which are collected due to Byron’s studies in his subconscious. Also research data show that the two categories of “Zoroastrianism” and “mysticism”, in effectiveness of Persian literature, had the largest share which are presented under two total categories: character-making level and
space-making level.
خلاصه ماشینی:
عضو هيئت علمي، دانشگاه علوم تحقيقات تهران دريافت : ١٣٩٧/١١/١٩ پذيرش : ١٣٩٨/١٢/٢١ چکيده جورج گوردون لرد بايرون ، شاعر انگليسي تبار سدة نوزدهم ، در آثار خود به شدت تحت تأثير ادبيات فارسي و شرقي قرار گرفته است .
در اين پژوهش سعي شده است با ابزار کتابخانه اي و اسنادي و تکيه بر شيوة تحليلي و تطبيقي ، سهم نمايشنامۀ مانفرد از ميان آثار لرد بايرون در اثرپذيري از ادبيات فارسي روشن شود؛ نتيجه آنکه ، اثر مذکور به شکلي چشمگير از جهت «نمادها»، «مفاهيم »، «خيال انگيزي » و حتي «واژگاني »، تحت تأثير آثار زبان و ادبيات فارسي و فرهنگ و اساطير شرقي است که در اثر مطالعات بايرون در ناخودآگاه وي گرد آمده است .
به علاوه بايرون در شعر خود به نام «شاعران انگليسي و نقدنويسان اسکاتلندي»١٣ به شعر ايران و شخص حافظ اشاراتي داشته است ؛ ليکن مؤلفان اين پژوهش به بررسي نمايشنامۀ مانفرد ميپردازند که از ميان آثار وي بيشترين اثرپذيري در آن به چشم ميخورد.
از ميان آثار لرد بايرون ، نمايشنامۀ مانفرد شاهکاري ويژه و کمتر خوانده شده است که بازتابي روشن دال بر آشنايي با زبان و ادبيات فارسي دارد.
شباهت هاي بسياري بين عناصر و اجزا و مفاهيم نمايشنامه مانفرد با آثار شاخص زبان و ادب فارسي مانند اشعار فردوسي و مولوي و حافظ که جزء آثار مورد توجه بايرون بوده اند، وجود دارد؛ ازاين رو، لرد بايرون در خلق اثر نمايشنامۀ مانفرد سخت تحت تأثير ادبيات فارسي و آيين و افکار شرقي است .