چکیده:
زیارت مزار مطهر امامان: به ویژه امام حسین(ع) در فرهنگ شیعی جایگاه بسیار مهمی دارد. روایات فراوانی اهمیت زیارت را بیان کرده است. در برخی از این روایات، زیارت امامان: به ویژه امام حسین(ع) با حج و عمره مقایسه، و برتری خیرهکننده زیارت بر حج و عمره بیان شده است. بدفهمی چنین روایاتی گاهی مایه انتقاد و تعرض به شیعه شده است. ازاینرو در نوشته حاضر ابتدا برخی از روایاتی که به این برتری اشاره کرده است بیان شده و در ادامه با بیان شش تامل سعی شده است تا این بدفهمی اصلاح گردد. ابتدا دلیل تفاوت در مراتب ثواب به تفاوت در شناخت زائر و اوضاع پیرامونی وی تفسیر شده است و در ادامه گفته شده است که مقایسه زیارت با حج و عمره به معنای برتری مستحب بر واجب نیست و مقایسه میان دو عمل مستحب صورت گرفته است؛ در دو عمل مستحب نیز مقایسه به لحاظ خاصیت عمل است، نه خود عمل و آن خاصیت مهم که در زیارت است، همان ترویج و تقویت امامت و رهبری جامعه به دست ولی الهی است. در پایان تذکر داده شده است که بیان ثوابهای شگفتآور زیارت در مقایسه با حج و عمره به معنای رویگردان کردن مردم از حج و عمره نیست؛ بلکه ترغیب آنان به حضور هر چه بیشتر در حرمهای امامان: به ویژه امام حسین(ع) است.
Visiting and honoring the holy tombs of the Imams, especially Imam
Ḥusayn (‘a) has a very significant status in Shia culture. Many
narrations have expounded on the importance of ziyārah. In some
of these narrations, the ziyārah of the Imams specifically Imam
Ḥusayn (‘a) have been compared to hajj and ‘umrah and it is said to
have a remarkable superiority over hajj and ‘umrah. Misunderstanding
these narrations has sometimes been the source of criticism and
insult to the Shia. Therefore, the current study first mentions some
of the narrations which make reference to this superiority, and then
by stating six reflective points, the effort has been made to correct
this misunderstanding. First, the reason for the difference in the
levels of reward in proportion to the difference in understanding of
the pilgrim and his prevailing conditions have been explained. Next,
it said that the comparison between ziyārah and hajj and ‘umrah
does not mean a recommended act is superior to an obligatory act
and that the comparison is made between two recommended acts.
Likewise, in comparing two recommended acts, the issue is about
the benefit of the act, not the act itself. The important benefit which
exists in ziyārah is indeed promotion and strengthening of imamate
and leadership of society at the hands of Allah’s vicegerent. Lastly, it
is noted that imparting information about the wonderful rewards of
ziyārah in comparison to hajj and ‘umrah is not meant to turn people
away from hajj and ‘umrah, but rather it is to encourage them to be
present more than ever in the shrines of the Imams (‘a), especially
Imam Ḥusayn (‘a).
خلاصه ماشینی:
در پایان تذکر داده شده است که بیان ثوابهای شگفتآور زیارت در مقایسه با حج و عمره به معنای رویگردان کردن مردم از حج و عمره نیست؛ بلکه ترغیب آنان به حضور هر چه بیشتر در حرمهای امامان: به ویژه امام حسین7 است.
توضیح روایات مقایسه زیارت امام حسین7 با حج و عمرهتامل اول: دلیل تفاوت در برابریبیان برابریهای مختلف در روایات نقلشده، نشان اختلاف و پریشانی در روایات نیست؛ زیرا در فرهنگ دینی، میزان شناخت (معرفت) و خلوص نیت افراد، همچنین وضعیت زمانی و مکانی به لحاظ دشواری و آسانی کار در میزان ثواب تأثیرگذار است؛ چنان که در برخی روایات به این نکات تصریح شده است که «با شناخت حق امام» به زیارت برود یا «به خاطر خدا» باشد و «ریا و سُمعه» در آن نباشد و قصد خودنمایی یا خوشگذرانی نداشته باشد.
ممکن است گفته شود چگونه امکان دارد خاصیت زیارت برای روح انسان بیش از خاصیت حج و عمره باشد؟ پاسخ این پرسش را میتوان از بیان فقیه و فیلسوف بزرگ، ملامحسن فیض کاشانی= یافت وی میگوید: اولاً هر کسی که ادعای مسلمانی میکند ـ حتی اگر ناصبی باشد ـ اهل حج، عمره، جهاد و امثال آن است، درحالیکه زیارت ائمه اطهار: به کسانی اختصاص دارد که هر چند ناقص، به قدر و منزلت آنان معرفت داشته و به ایشان معتقد است؛ ثانیاً حرمهای شریف ائمه: مشهد ارواح بلند و مقدس آنان و محل حضور اشباح برزخی نوریشان است.
ازاینرو در روایات بر زیارت حرم امام حسین7 تأکید بیشتری شده است و به همین دلیل است که این زیارت، تأثیر بیشتری دارد.