چکیده:
فرهنگ شیعه از ادعیه و زیارت بسیار غنی برخوردار است، به طوری که هیچ یک از فرق اسلامی از این مقدار ادعیه و زیارات بهره مند نیستند ، این نشان از چهره معنوی و عرفانی شیعه است که خلوص دینی و تزکیه نفس را در جامعه شیعیان قوت می بخشد امام هادی (ع) به پیروی از دیگر ائمه اطهار (ع) به ویژه امام زین العابدین (ع) که از طریق دعا به آموزش شیعیان و دیگر مسلمانان پرداخت، علاوه بر دعا، فرهنگ زیارت و زیارت نامه را وسیله تعلیم معارف والای مکتب اهل بیت (ع) قرار داد. از آن بزرگوار زیارت نامه هایی چون زیارت جامعه کبیره، زیارت امیرالمؤمنین علی (ع)، زیارت حضرت زهرا (س) و زیارت غدیریه به دست ما رسیده است. از میان زیارت نامه های منقول از آن حضرت (ع)، دو زیارت نامه جامعه کبیره و غدیریه از نظر حجم و محتوا اهمیت بیشتری دارد. ازاین رو در این مقاله به بررسی سندی و محتوایی زیارت نامه جامعه کبیره پرداخته شده و صحت انتساب آن ها به امام هادی (ع) اثبات شده است.واژگان کلیدی: امام هادی (ع)، خفقان سیاسی، زیارت جامعه کبیره، شیعه
خلاصه ماشینی:
com تاريخ دريافت : ٩٩/٣/٣٠ تاريخ پذيرش :٩٩/٦/٢٦ چکيده : از ائمه شيعه (ع ) و حضرت زهرا(س ) دعاهاي گوناگوني با مضامين اخلاقي تربيتي اعتقادي به دست شيعيان و مسلمانان رسيده است اما در اين بين زيارت جامعه کبيره را بايد نخستين سندي معرفي نمود که امام هادي(ع ) علاوه بر تعليم معارف توحيدي به شرح و تفصيل مقام و خاستگاه امامان معصوم به طور مبسوط پرداخته است که بر همين مبنا ميبايستي زيارت جامعه را يک دوره جامع امام شناسي شيعه دانست .
در سند زيارت جامعه کبيره به روايت حاکم نيشابوري از صدوق که جويني خراساني (١٤٠٠، ٢/ ١٧٩) آن را نقل کرده نيز، نام اين راوي به صورت ابوالحسن (کذا) محمد بن ابيعبدالله اسدي آمده که خود شاهدي است بر تصحيف سند و صحت نظر نجاشي.
بنابراين مشايخ صدوق ، علي بن احمد دقاق ، محمد بن احمد سناني، علي بن عبدالله وراق و حسين بن ابراهيم مکتب که صدوق زيارت جامعه کبيره را از آنان روايت کرده است ، ظاهرا همگي شيعه و ثقه و يا حداقل در امر روايت مورد اعتماد بوده اند و صدوق علاوه بر اين زيارت نامه روايات ديگري نيز از آنان نقل کرده است (احسايي، همان : ١/ ٢٨).
٤. سيره علماي شيعه درباره زيارت جامعه کبيره نشان دادن توجه و اهتمام کبار علماي شيعه به اين زيارت نامه ، خود دليلي ديگر است بر اعتقاد آنان به صحت صدور آن از امام معصوم (ع ) و غاليانه نبودن مضامين آن ، زيرا جريان اصلي علماي شيعه به پيروي 17 از ائمه اطهار(ع )، نسبت به پديده غلو بسيار حساس بوده اند.