چکیده:
شعر پایداری یکی از مهمترین جریانهای ادبی دورة صد سالة معاصر ایران است و کمتر شاعر و نویسندهای را میتوان یافت که در این زمینه قلم نزده است. همین گستردگی شاعران و مخاطبان با افکار و عقاید مختلف، سبب شده که شعر پایداری مباحث زیادی را دربرگیرد؛ یعنی از اشعار بیداری، اعتراض و کارگری دورة مشروطه گرفته تا اشعار چریکی، انتظار، اشعار اعتراضی، کارگری، اشعار دورة دفاع مقدس، بعد از دفاع مقدس، اشعار مربوط به انتفاضه و قدس، اشعار آیینی و عاشورایی و ... عصر حاضر را دربرمیگیرد؛ از اینرو، مقالة حاضر قصد دارد زیرمجموعههای جریان شعر پایداری را در دورة معاصر به تفکیک دورههای تاریخی (مشروطه، پهلوی و انقلاب اسلامی) مورد بررسی قرار دهد و سپس مضامین هر کدام از آنها را بیان نماید تا بدین صورت تحلیلی جامع در مورد جریان شعر پایداری بهدست دهد و معلوم شود این نوع ادبی وجه غالب جریانهای شعری دورة معاصر ایران را تشکیل میدهد.
Resistance poetry is one of the most important literary trends in 100 years of contemporary Iranian period; and few poets who have not works in this field might be found. This huge number of poets and audience with different beliefs has brought about a lot of discussions in resistance poetry, ranging from the enlightenment, protest, labor poems of the constitutional era to partisan, waiting, protest, labor, poems of the Holy Defense period, after the Holy Defense, poems related to the Intifada and Al-Quds, religious and Ashura poems, etc., in the contemporary era. This paper, thus, intends to investigate the subcategories of resistance poetry in the contemporary period divided based on historical periods (the constitutional period, Pahlavi, and the Islamic Revolution), and then to review their subject in order to offer a comprehensive analysis of this trend in poetry, and to reveal that this literary genre has mostly dominated the poetry of the contemporary period of Iran .
خلاصه ماشینی:
» (محسنينيا، ١٣٨٨: ١٤٨) بنابراين ، طبق اين سخن ، شعر پايداري دوران معاصر ايران را ميتوان به سه دورة مشروطه ، پهلوي و انقلاب اسلامي تقسيم نمود که در ادامه به بررسي آنها پرداخته ميشود.
٥- سازمان ها و نهادهاي اداري به تقليد از جوامع غربي در پيکرة سه قوه ايجاد شد تا ادارة جامعه شکل قانونمند و مدوني به خود گيرد و به دنبال تغيير در ساختار سياسي، مظاهر مدنيت در ايران زيادتر شد (زرقاني،١٣٨٣: (70 در اثر اين عوامل ، شعر اين دوره به معني کامل کلمه سياسي شد؛ زيرا «نظم به خاطر يگانه اش در فرهنگ سنتي ايران به عنوان اصليترين رسانۀ انقلاب عمل [ميکرده است ] (متين ،١٣٨٢: ١٦٥- ١٦٤) هدف اين گونه اشعار بيداري در دورة مشروطه ، آگاهيبخشي به مردم و برانگيختن احساسات ملي و ميهني، ترويج آزاديهاي فردي و اجتماعي، طرد خرافات و انديشه هاي سست و ناروا، پيکار با بيگانه و بيگانه خواهي، انتقاد سخت و بيرحم از نابسامانيها و آشنا کردن مردم به حدود و حقوق انساني آنها بوده [است ] (ذاکر حسين ،١٣٧٩: ٤٨) مضامين اين اشعار بيداري عبارتند از: ياد وطن و ميهن دوستي، دعوت به مبارزه عليه استبداد و استعمار، دعوت به همبستگي ملي، توجه به قانون و آزادي، نفرت از بيگانه و بيان ظلم و ستم دشمنان و مستبدان ، توجه به هويت ملي يا مفاخر ايران باستان .
اواخر حکومت قاجاريان آغاز اين اعتراض ها بود و در دورة مشروطه انتقاد و اعتراض ، جزئي از زندگي مردم و به خصوص شاعران متعهد گشت و يکي از مهم ترين حرکت هاي اعتراض آميز عليه استبداد و بيعدالتي در تاريخ معاصر ايران ، همين انقلاب مشروطيت است .