چکیده:
در مصادر روایی فریقین، روایاتی وجود دارد که مرتبط با تفویض امر دین به پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم می باشد، که غالب آن ها از نظر سندی معتبرند و از لحاظ دلالی نیز علمای فریقین، تفویض تشریع به پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم را پذیرفته اند و معتقدند که تفویض به آن جناب و امر به اطاعت از ایشان، هرگز با توحید در طاعت منافات نداشته و اطاعت از ایشان، همان اطاعت از باری تعالی است؛ زیرا به دلیل تربیت الهی گونه حضرت که بر پایه حب پروردگار صورت گرفته، هرگز اراده ای خلاف اراده خداوند نداشته و هر حکمی که داشته در طول فرمایشات خالقش بوده و نه در عرض مشیت او. بنابراین، خداوند اجازه جعل برخی احکام را به رسول خویش داده و اطاعت از او را همانند اطاعت از خویش شمرده است و حکمت آن را امتحان مردم و شناسایی بندگان مطیع از عاصی بیان نموده است. البته دیدگاه یادشده، مورد تایید عقل نیز می باشد.
خلاصه ماشینی:
2. بررسی سندی روایات تفویض تشریع به پیامبر اکرم( حدیث تفویض تشریع به حضرت رسول به طرق مختلف در مصادر شیعه نقل شده است که پرتکرارترین آنها احادیثی هستند که به زراره ختم شدهاند؛ شش طریقی که به زراره ختم میشوند عبارتاند از: طریق اول: عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَجَّالِ عَنْ ثَعْلَبَةَ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ وَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یقُولَانِ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ فَوَّضَ إِلَى نَبِیهِ ص أَمْرَ خَلْقِهِ لِینْظُرَ كَیفَ طَاعَتُهُمْ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیةَ «ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا»؛ عدهای از اصحاب ما از احمد بن محمد از حجال از ثعلبه از زراره نقل کردهاند که گفت از امامان باقر و صادق( شنیدم که فرمودند: خداوند عزوجل امور خلقش را به رسولش تفویض نمود تا کیفیت اطاعت آنها را بنگرد سپس این آیه را تلاوت نمودند که «آنچه را رسول خدا براى شما آورده بگیرید(و اجرا كنید)، و از آنچه نهى كرده خوددارى کنید».
(نک: مجلسی، 1398ق، ج3، ص146) طریق دوم: أَبُو عَلِی الْأَشْعَرِی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَیمُونٍ عَنْ زُرَارَةَ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا جَعْفَرٍ وَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یقُولَانِ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فَوَّضَ إِلَى نَبِیهِ أَمْرَ خَلْقِهِ لِینْظُرَ كَیفَ طَاعَتُهُمْ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیةَ «ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا»؛ ابوعلی اشعری از محمد بن عبدالجبار از ابن فضال از ثعلبه بن میمون از زراره نقل کرده است که از امامان باقر و صادق( شنید که فرمودند: همانا خداوند تبارک و تعالی امر خلقش را به پیامبرش تفویض نمود تا کیفیت اطاعت بندگان را بنگرد سپس این آیه را تلاوت کردند «آنچه را رسول خدا براى شما آورده بگیرید(و اجرا كنید)، و از آنچه نهى كرده خوددارى کنید».