چکیده:
مظفرالدین شاه قاجار فرمان مشروطیت را در 1906م. امضا کرد. این امر به تشکیل مجلس شورای ملی و تصویب نخستین قانون اساسی ایران انجامید. در آن دوران کسانی که پرچمدار تجدد بودند موضوعات بسیار مهمی را در جامعة سنتی و استبدادی ایران مطرح کردند. محمدتقی بهار (1886-1951) شاعر متجدد ایرانی که فرهنگ و تاریخ ایران را بهخوبی میشناخت و از فرهنگ غرب و پیشرفتهای آن آگاه بود، خواستار تأسیس مجلس شورای ملی و مشارکت مردم در سیاست و قانونگذاری شد. او در این راه مبارزات زیادی انجام داد. تقریباً در همان زمان در افغانستان شاعری به نام خلیلالله خلیلی (1907-1987) به موضوعات مشابهی توجه داشت. خلیلی سالها در کشورهای مختلف بهعنوان سفیر زندگی کرد و به خاطر جنگ، طعم تلخ آوارگی را چشید. با توجه به اهمیت تجدد و تأثیری که مدرنیته بر جنبههای گوناگون زندگی در عصر حاضر نهاده است در این مقاله با شیوة تطبیقی نوع نگاه و برداشت بهارو خلیلی نسبت به مدرنیته با تمرکز بر مفهوم آزادی، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان میدهدبهار در مقایسه با خلیلی به ابعاد گستردهتری از مفهوم آزادی پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اهميت تجدد و تأثيري که مدرنيته بر جنبه هاي گوناگون زندگي در عصر حاضر نهاده است در اين مقاله با شيوة تطبيقي نوع نگاه و برداشت بهار و خليلي نسبت به مدرنيته با تمرکز بر مفهوم آزادي ، مورد بررسي و تحليل قرار گرفته است .
تفاوت مقالۀ موجود با پژوهش هاي ذکر شده ، در اين است که نگاه خليل الله خليلي شاعر معاصر افغانستان را به مفهوم آزادي هم پايۀ بهار در ادبيات فارسي ، مورد بررسي قرار داده است و از اين جهت کاري نو به حساب مي آيد.
الف -١-٢) نقش مجلس شوراي ملي در تثبيت آزادي سياسي پس از اعلان انتخابات دورة اول مجلس شوراي ملي و مرگ مظفرالدين شاه و جلوس محمدعلي ميرزا به تخت سلطنت ، بهار که نگران سرنوشت «سلطنت مشروطه » بود به توصيف جايگاه مجلس شوراي ملي ، ارزش مشارکت مردم در انتخابات و نتايج اتحاد ملت و دولت پرداخت : کشــور ايــران ز عــدل شــاه مظفــر رونقــي از نــو گرفــت و زينتــي از ســر انجمــن عــدل را بــه ملــک بياراســت دســت ســتم را ببســت و پــاي ســتمگر مجلسـي آراسـت کانـدرو ز همـه ملـک انجمــــن آينــــد بخــــردان هنــــرور خواسـت بـه هـم اتحـاد دولـت و ملـت تــا بنماينــد خيــر ملــک وي از شــر کشــور آبــاد شــدبــه نيــروي ملــت ملــت منصــور شــد بــه يــاري کشــور تشکيل مجلس شوراي ملي و انتخاب نمايندگان آن توسط ملت ، يکي از بنيادهاي اساسي جامعۀ دموکراتيک است .