چکیده:
روزنامههای محلی از اسناد ارزشمند تاریخ محلی به شمار میروند. این دسته از اسناد از جهت درج «آگهی» و «اعلان»، با صنعت و جامعه پیوند استواری برقرار کرده و از جهت تاریخ اقتصادی و اجتماعی اهمیت بسیار زیادی دارند. از این جهت در تاریخ معاصر همدان، در سالهای نخستین پهلوی اول، انتشار روزنامه «گلگون» زمینه پر اهمیتی برای پژوهش محسوب میشود. محتوای اعلانها از یک سو تأثیر و نفوذ ابزار تجدد بر اقتصاد محلی همدان را نشان داده و از سوی دیگر کیفیت روزنامهنگاری از جهت درج اعلان در همدان این روزگار را بازتاب میدهد. اما پرسش اصلی این مقاله آن است که مضمون اعلانهای روزنامه گلگون، چه آگاهیهایی از وضعیت جامعه و اقتصاد همدان آن روزگار به دست میدهد؟ چنین مینماید که اعلان روزنامه مزبور به عنوان ابزار نوینی از مظاهر تجدد، در خدمت تکاپوهای اجتماعی و اقتصادی جامعه درآمده و از این رو محتوا و مضمون آن به پیوند آن با بدنه جامعه، بازتابی از وضعیت اجتماعی و اقتصادی و از جمله رونق کسب و کارهای معرفی و تبلیغ شده است. یافتههای این پژوهش بر پایه دستهبندی و آمار توصیفی دادههای مندرج در اعلانهای روزنامه گلگون، گزارشی از صنایع، خدمات، کسب و کارهای پر رونق به دست داده و آنها را از جهت ماهیت اقتصادی ارزیابی میکند. همچنین میزان نفوذ مظاهر تولیدات فرنگی در جامعه همدان و رقابت آن با کالای ایرانی بازگو کرده و سرانجام شیوه و مهارت تبلیغ کالا در روزنامه یاد شده ارزیابی مینماید.
خلاصه ماشینی:
اما پرسش اصلی این مقاله آن است که مضـمون اعـلان هـای روزنامـه گلگـون ، چـه آگاهی هایی از وضعیت جامعه و اقتصاد همدان آن روزگار به دست می دهد؟ چنین مـی - نماید که اعلان روزنامه مزبور به عنوان ابزار نوینی از مظاهر تجدد، در خدمت تکاپوهـای اجتماعی و اقتصادی جامعه درآمده و از این رو محتوا و مضمون آن به پیوند آن بـا بدنـه جامعه ، بازتابی از وضعیت اجتماعی و اقتصادی و از جمله رونق کسب و کارهای معرفی و تبلیغ شده است .
بنابراین بررسی محتوا و مضمون اعلان های این روزنامه این امکان را فراهم می کند تا از هر دو منظر مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد و از این رو این مقاله در تلاش برای پاسخ به این پرسش است که محتوا و مضمون اعلان هـای روزنامـه گلگـون ، از نگـاه تـاریخی چـه آگاهی هایی از اوضـاع و احـوال اجتمـاعی و اقتصـادی همـدان در روزگـار انتشـار آن در دسترس قرار می دهد؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت اعلان از ابزارهای نوین تجـدد در روزنامه گلگون بستری برای رونق بخشیدن به کسب و کار و توسعه اقتصادی فعالیت هـای تولیدی ، خدمات و مانند آن شده است و در آن مقطع تاریخی محتوای این اعلان هـا نشـان دهنده نوعی تکاپوی اجتماعی و اقتصادی جامعه به شمار می رود و از این رو با این فرضیه به شناسایی ، دسته بندی و مقایسـه مضـمون داده هـا در عرصـه هـای گونـاگون اقتصـادی و اجتماعی پرداخته خواهد شد تا بدین وسیله زمینه برای بیان وضعیت اقتصـادی بـر اسـاس همین اعلان ها فراهم گردد.