خلاصه ماشینی:
"درباره ادبیات سایر کشورهای اروپائی باید گفت با وجودیکه اکنون زبانهای فرانسه و انگلیسی و آلمانی و اسپانیولی تا حد زیادی دارای استقلال میباشند ولی تأثیر عمیق زبان لاتین در این زبانها قطعی و غیر قابل تردید است زیرا بین قرنهای دهم تا سیزدهم میلادی بسبب اضمحلال قدرت رم و قطع مناسبات بین المللی و ویرانی جادهها و انحطاط بازرگانی و تحولات فکری و رقابتهائیکه بتدریج موجبان تفکیک ممالک اروپا را بقطعات مختلف فراهم میکرد و اختلافات اقلیمی و تفاوتهائی که از نظر ساختمان دهان و دندان و حنجره و حلق در مردم مناطق مختلف وجود داشت و موجب تغییر و تفاوت لهجه میشد1کمکم بدوران اعتلاء و عظمت و رواج زبان لاتین خاتمه داد و تدیجا از اختلاط لاتین با لهجههای محلی زبانهای متعدد بومی بوجود آمد و باین ترتیب روزگاریکه مردم باسواد ایتالیا و اسپانیا و فرانسه و انگلستان و آلمان و لهستان و مجارستان همه امور بازرگانی و دیپلوماسی و ادبی خود را بزبان لاتین انجام میدادند سپری شد.
بخوبی توجه داشت که نظر من چیست او میدانست که هدف گفته من این است که: بسیار تفاوت است میان یک اثر ادبی منطقهای که در محدودهای خاص و در دورانی خاص مورد استفاده عدهای محقق و دانشمند قرار دارد و پس از چند نسل برای مردم همان منطقه نیز جز بمدد تحقیقات زبانشناسی قابل فهم نیست و اثریکه دارای عنوان ارزنده و اصیل(ادبیات ملی)است و در طول قرون و اعصار در تاریخ و سنن و آداب و فرهنگ ملت خود و ملل مجاور نقشی سازنده و پیونددهنده دارد ظاهرا این دو اثر هر دو(اثر ادبی)نامیده میشوند ولی او بخوبی میدانست باید قرنها بگذرد تا زبانی مرحله اول را طی کند و بمرحله دوم برسد."