چکیده:
یکی از مباحثی که از سدههای آغازین تاریخ اسلام مورد اهتمام زبانشناسان مسلمان، مفسّران و نیز مستشرقان قرار گرفته است، مسأله واژگان غیر عربی در قرآن کریم میباشد. این مسأله در پژوهشهای زبانشناختی قرآن از اهمیت بسیاری برخوردار بوده، و دیدگاههای متعددی را بیان نموده است. سه دیدگاه اصلی موافق، مخالف، و بینابین ماحصل پژوهشهای زبانشناسان قدیم در این حوزه به شمار میرود. ولی واقعیّت این است که علوم زبانشناختی وجود واژگان غیر عربی در قرآن را مقوله اثباتشدهای میداند. در مقاله حاضر که رویکرد توصیفی تحلیلی دارد، واژگان غیر عربی موجود در قرآن از منظر زبانشناسی جدید مورد بررسی قرار گرفته است. مهمترین یافته پژوهش حاضر این است که واژگان غیر عربی در قرآن غیر قابل انکار است و انکار آن در تعارض با یافتهها و دیدگاههای علوم زبانشناختی جدید است. واژگان مذکور صدها سال پیش از نزول قرآن وارد زبان عربی شده، و با ساختاری آوایی و صرفی زبان عربی سازگار گشته است. از سوی دیگر، خاستگاه واحد زبانهای سامی که عربی یکی از آنهاست دلیل دیگری بر اثبات وجود واژگانی از خانواده زبانهای سامی در قرآن است.
خلاصه ماشینی:
نقد و بررسي واژگان دخيل و معرب قرآن در آيينه زبان شناسي جديد * تاريخ دريافت : ٩٦/١٢/١٢ جمال طالبي قره قشلاق تاريخ پذيرش : ٩٧/٤/١٠ عسگر بابازاده اقدم ** چکيده يکي از مباحثي که از سده هاي آغازين تاريخ اسلام مورد اهتمام زبان شناسان مسلمان ، مفسران و نيز مستشرقان قرار گرفته است ، مسأله واژگان غير عربي در قرآن کريم ميباشد.
com نويسنده مسئول : جمال طالبي قره قشلاق ٥٨/فصلنامه مطالعات قرآني، سال يازدهم ، شماره ٤١، بهار ١٩٩ مقدمه ترديدي در نزول قرآن به زبان عربي فصيح وجود ندارد؛ اما يکي از مهم ترين مسائل زبان شناختي قرآن که از سده هاي آغازين تاريخ اسلام توجه علما، زبان شناسان و مفسران را به خود جلب کرده است ، بحث وجود و يا عدم وجود چندين واژه دخيل و معرب در آن است .
برخي از پژوهش هاي انجام يافته به شرح زير است : کتابي با عنوان «هل في القرآن أعجمي» توسط علي فهمي خشيم استاد فلسفه و تمدن دانشگاه الفاتح طرابلس تأليف شده است ؛ اما آنچه از مطالعه کتاب به دست ميآيد نگاه ناسيوناليستي و مليگرايي نويسنده به مسأله واژگان دخيل در قرآن است ، به گونه اي که وي به نفي مطلق پديده مورد اشاره پرداخته ، و با رويکرد علمي مبتني بر واقع بيني بدان ننگريسته است .
پس از ابن عباس ، بحث پيرامون واژگان غير عربي در قرآن به محافل لغت دانان نيز کشيده ميشود، و خليل بن احمد فراهيدي که پيشگام و پيشرو در حوزه فرهنگ لغت نويسي عربي در قرن دوم هجري به شمار ميرود، بر وجود واژگان دخيل و معرب در ٦٢/فصلنامه مطالعات قرآني، سال يازدهم ، شماره ٤١، بهار ١٩٩ قرآن قائل شده و به برخي از آن ها در کتاب «العين » خود اشاره ميکند(ر.