چکیده:
این پژوهش با هدف بررسی زندگی فیلسوف بلند مرتبه و حکیم الهی، حاج ملاهادی سبزواری و شرح حال و حیات علمی آن فلیسوف فرزانه انجام شده است. سوال اصلی پژوهش این است که فعالیت فلسفی ملاهادی چگونه و نقش این فیلسوف عارف، در پیشبرد فلسفه وحکمت چه قدر بوده است؟ این تحقیق به سوالهای جانبی دیگری نیز میپردازد. همچنین در این پژوهش نقش ایشان در تشریح افکار ملاصدرا بیان شده است. روش تحقیق، روش کتابخانهای است و از جمله نتایجی که از این پژوهش به دست میآید، این است که حکیم سبزواری، مشهورترین فیلسوف قرن سیزدهم است که این آوازه بلند، به این دلیل است که افکار و آرای صدرالمتالهین را شرح و بسط داده و اغماضهای آن را روشن ساخته، به گونهای که به تصریح برخی فلسفه، کسی بهتر از ملاهادی، افکار صدرالمتالهین را شرح نداده و از میان آثار گرانبهای او، این مطلب به خوبی نمایان است.
هذه الدراسة نقد السیرة الشخصیة و الحیاة العلمیة للفیلسوف العظیم الحکیم الإلهی الحا ملا هادی
السبزواری. الغرض الاساسی فی هذه الدراسة الجواب عن أسئلة: کیف کانت النش اطات الفلس فیة
للملاهادی؟ و کم کان دور هذا الفیلسوف العارف فی تقدم الفلسفة و تعالی الحکمة؟ و ههن ا أس ئلة
فرعیة منها: کیف کانت حیاته الشخصیة؟
من النتائج المکتسبة من هذه الدراسة أن الحکیم السبزواری أشهر الفلاسفة فی الق رن 13 ه. ق، و أن
هذه الشهرة حصلت له بسبب شرح أفکار و آراء صدرالمتألهین، فقد کش ف ع ن أس رارها و ب ین
صعوباتها بصورة راقیة بحیث صرح بعض الحکماء بأنه ما شرحها شخص أحسن من السبزواری
قدس الله سره. وهذاواضح من مؤلفاته القیمة و الثمینة.
The present study aims at investigating the life of high-rank philosopher and theosophist, Haj Mulla Hadi Sabzewari and explaining his scientific life. The main question of the study is as follows: “How was Mulla Hadis’s scientific activity, and how much was this mystic-philosopher’s role in advancing philosophy and theosophy?” This study deals with other subsidiary questions as well. Besides, in this study, we have stated Hakim Sabzewari’s role in explanation of Mulla Sadra’s thoughts. The research method was using library resources. And among the findings is that Hakim Sabzewari was the best-known philosopher in 13th century, and that his fame was due to his exposition of Mulla Sadra’s thoughts and ideas, clarifying its complications in a way that – as some philosophers have pointed out – no one has exposited Mulla Sadra’s thoughts better than he has. This is quite clear in his invaluable works.
خلاصه ماشینی:
پيشينه مطالعات آثاري درباره زندگي حکيم سـبزواري وجود دارد و نويسـندگان بزرگي همچون شـهيد مطهري، سـيدجلال الدين آشـتياني، اسـحاق حسـيني کوهسـاري و بزرگاني ديگر، شرح حال اين حکيم وارسـته را نوشـته اند، امـا اثـري کـه بـه صـورت کامـل ، زوايـاي زندگـي ايـن حکيـم بـزرگ را نشـان بدهـد، يافـت نشـد.
٣ حکيـم سـبزواري در شـرح حـال خـود کـه بنـا بـه درخواسـت گروهـي از مـردم نوشـته اند، دربـاره اقامـت در مشـهد و اشـتغال بـه تحصيـل خويـش ميفرمايـد: «جنـاب مسـتطاب عالـم فاضـل حاج ملاحسـين سـبزواري، مرا از سـبزوار به مشـهد مقدس حرکت داد و آن جناب انزوا و تقليل غـذا و عفـاف و اجتنـاب از محرمـات و مکروهـات و مواظبـت بـر فرايـض و نوافـل را مراقـب بـود و داعـي هـم در اينهـا، چـون در يـک حجـره بوديـم ، مسـاهم و مشـارکت داشـت .
يکـي ديگر از شاگردان حـاج ملا هـادي کـه حدود يک سـال در سـبزوار بـه درس حکيم حاضر شده ، مرحوم فقيه و اصولي، محقق و استاد نامدار، آخوند ملامحمد کاظـم خراسـاني، مرجع شيعه و زعيم حوزه علميه نجف است که در راه سـفر عتبات عاليات ، مدتي در سبزوار، 5 براي درک محضـر ايـن فيلسـوف ، توقـف کرد.
برخـي کتاب هاي تاريـخ فلسفه اسلامي، شمار شاگردان حکيـم سـبزواري را بيـش از اينهـا نوشته اند کـه بـه دليل اختصار ايـن مقاله ، از بيـان نام آن ها صرف نظـر شـد.