چکیده:
پیامبراکرم(ص) بعد از هجرت به مدینه و تشکیل حکومت اسلامی، در حوزههای سیاسی- نظامی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی با چالشهایی روبهرو بود که برای هر یک از این چالشها، راهبردهایی را انتخاب کرد. مسائل، مشکلات و چالشهای موجود در حوزه فرهنگی آن روز مدینه که همزمان با عصر جاهلیت بود؛ ضرورت راهبردهای فرهنگی را جهت برونرفت از آن چالشها اثبات میکند که ما در این نوشتار به آنها میپردازیم. برنامهریزی و اجرای راهبردهایی از جمله«وحدت و همبستگی امت اسلامی»، «مسجد محوری»، «ابطال نژادگرایی و انقضاء خرافات جاهلی»، «بخشش و رافت اسلامی»، «احیاء کرامت انسانی زنان»،«پایهریزی نظام آموزشی» و «معرفی جانشین و سرپرست» در حکومت نبوی، موجب شد پیامبراکرم(ص) سیر نزولی فرهنگ جاهلیت را به سیر صعودی و منطبق با ارزشهای اسلامی کند. همچنین این مهم، موجب شد تا مردم مدینه در هر نوع آئینی که بودند، مورد ارزش و احترام قرار گیرند، به ادامه زندگی امیدوار باشند و بعنوان امّت واحده اسلامی در برابر دشمنان ایستادگی کنند و با توکل به خدا و مجاهدت، پیامبر خود را در جهانیکردن دین اسلام یاری نمایند.
خلاصه ماشینی:
راهبردهای فرهنگی حکومت نبوی در مدینه ابراهیم کارگران چکیده پیامبراکرم(ص) بعد از هجرت به مدینه و تشکیل حکومت اسلامی، در حوزههای سیاسی- نظامی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی با چالشهایی روبهرو بود که برای هر یک از این چالشها، راهبردهایی را انتخاب کرد.
برنامهریزی و اجرای راهبردهایی از جمله«وحدت و همبستگی اُمت اسلامی»، «مسجد محوری»، «ابطال نژادگرایی و إنقضاء خرافات جاهلی»، «بخشش و رافت اسلامی»، «احیاء کرامت انسانی زنان»،«پایهریزی نظام آموزشی» و «معرفی جانشین و سرپرست» در حکومت نبوی، موجب شد پیامبراکرم(ص) سیر نزولی فرهنگ جاهلیت را به سیر صعودی و منطبق با ارزشهای اسلامی کند.
همچنین این مهم، موجب شد تا مردم مدینه در هر نوع آئینی که بودند، مورد ارزش و احترام قرار گیرند، به ادامه زندگی امیدوار باشند و بعنوان اُمّت واحده اسلامی در برابر دشمنان ایستادگی کنند و با توکل به خدا و مجاهدت، پیامبر خود را در جهانیکردن دین اسلام یاری نمایند.
پیامبراکرم(ص) در زمان تشکیل حکومتشان با چالشهای مختلفی در حوزههای سیاسی- نظامی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی روبهرو شد که لازم بود ایشان برای هر یک از این چالشها، راهبردهایی را انتخاب کند تا بتواند جامعۀ دینی نوپا و تازه بیدارشده از خواب جهالت و گمراهی را به سوی سعادت هدایت کند.
اهمیت این نهاد در جامعه اسلامی را از همان ابتدای حضور پیامبراکرم(ص) در مدینه منوره میتوان فهمید، چرا که ایشان در نخستین اقدام حاکمیتی خود، دستور ساخت «مسجدالنبی» را صادر کرد که چنین اقدامی نشان از اهمیت نقش نهاد مسجد در اسلام است.
بنابراین مسجد مهمترین نهادی است که پیامبراکرم(ص) بعد از تأسيس حكومت اسلامی در جامعۀ آن روز، با ماهیتِ فرهنگی ـ اجتماعی بنا نهاد که البته مرکزی مهم برای تحولات و اصلاحات جامعه نیز به حساب میآمد.